Báo cáo của Chainalysis cho thấy hơn một nửa số token Ethereum mới được niêm yết trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) có thể là Pump & Dump. Theo báo cáo, trong số các token Ethereum niêm yết trên các DEX vào năm ngoái, 54% “cho thấy mô hình có dấu hiệu của kế hoạch Pump & Dump”.
Mặc dù phần lớn các token có dấu hiệu lừa đảo nhưng Chainalysis nhận thấy chúng chỉ chiếm 1,3% tổng khối lượng giao dịch DEX. Điều này có nghĩa là mặc dù có rất nhiều vụ lừa đảo có thể xảy ra nhưng các nhà đầu tư đang bỏ nhiều tiền hơn vào token đáng tin cậy trên các sàn giao dịch.
Báo cáo tội phạm của Chainalysis xem xét kỹ hơn 160.000 token có sẵn để giao dịch trên DEX vào năm 2023. Báo cáo này phát hiện ra rằng các tác nhân tung ra token Pump & Dump tổng cộng đã kiếm được 241,6 triệu đô la lợi nhuận, trung bình khoảng 2.500 đô la mỗi loại. Trong đó, hầu hết các đợt dump xảy ra trong vài tuần đầu tiên kể từ khi ra mắt token.
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra 3 tiêu chí on-chain để xác định hành vi Pump&Dump. Tiêu chí đầu tiên yêu cầu người dùng DEX phải mua token 5 lần trở lên, không liên quan với những người nắm giữ token lớn nhất. Điều này xác định rằng có động cơ pump ngoài người tạo ra dự án đó. Tiếp theo, một địa chỉ duy nhất phải loại bỏ hơn 70% thanh khoản, biểu thị tình trạng dump. Cuối cùng, thanh khoản hiện tại phải từ 300 đô la trở xuống để chứng tỏ token phần lớn không hoạt động.
Trong khi những yếu tố này giúp xác định hành vi Pump & Dump, Chainalysis thừa nhận phải xem xét nhiều yếu tố bên ngoài hơn trước khi xác định hợp pháp từng token là Pump & Dump.
Kim Grauer, Giám đốc nghiên cứu của Chainalysis, lưu ý:
“Bạn cần nhiều hơn thế. Bạn cần đọc dữ liệu off-chain và bạn cần bằng chứng về ý định của dự án. Tôi chắc chắn không phải là luật sư và tôi cũng không muốn trở thành luật sư”.
Diane Seo, Nhà phân tích dữ liệu tại Chainalysis, nói rằng:
“Ai là người mua và người bán token Pump & Dump? Thường chỉ có một hoặc hai địa chỉ chỉ mua và bán. Các nhà đầu tư có thể nắm bắt mô hình này để phân biệt xem token có tiềm ẩn rủi ro hay không”.
Điều này cho thấy có thể phân biệt các mô hình Pump & Dump hoàn toàn bằng cách sử dụng dữ liệu on-chain.
“Không có cách giải quyết nào, bất kỳ dự án nào cũng có thể bị kéo thảm giống như những hình thức lừa đảo phổ biến — nhưng có những bước bạn có thể thực hiện để tự tìm hiểu. Mọi giao dịch đều có sẵn trên blockchain. Và có nhiều công cụ công khai, ngoài các dịch vụ mà Chainalysis cung cấp. Tại đó, bạn có thể xem ai là người tham gia đang đầu tư vào token”.
Một nghiên cứu điển hình trong báo cáo cho thấy một ví đã đưa ra 81 kế hoạch Pump & Dump khác nhau, thu về lợi nhuận 830.000 đô la. Thông tin này có sẵn trên blockchain và bất kỳ nhà đầu tư nào có kỹ năng phân tích on-chain cần thiết đều có thể nhìn thấy.
“Tôi không coi đây là sự diệt vong và u ám chút nào. Tôi thấy điều này rất tích cực. Chúng tôi không chỉ có thể thực sự hiểu rõ các câu hỏi về tính toàn vẹn của thị trường bằng dữ liệu mà còn chỉ có 1,3% tổng khối lượng trong năm qua có liên quan đến những token chết tiệt này”, Grauer nói.
Thay vào đó, Chainalysis coi đây là lời cảnh báo cho các nhà đầu tư hãy thực hiện thẩm định trước khi đầu tư vào các token chưa được thiết lập. Nhưng thông điệp quan trọng nhất đối với các cơ quan quản lý và nhà hoạch định chính sách là có thể xác định kế hoạch Pump&Dump bằng cách sử dụng dữ liệu và công cụ on-chain.
Grauer nói:
“Tôi nghĩ điều mà các nhà hoạch định chính sách nên chấp nhận từ điều này là blockchain thực sự minh bạch. Đây là tia hy vọng, là ánh sáng nơi cuối con đường. Điều này có thể giống như một chiếc hộp đen với những con cá voi đang thao túng thị trường. Nhưng trên thực tế, chúng tôi có dữ liệu cho những nhận thức đó”.
Mặc dù phần lớn các token có dấu hiệu lừa đảo nhưng Chainalysis nhận thấy chúng chỉ chiếm 1,3% tổng khối lượng giao dịch DEX. Điều này có nghĩa là mặc dù có rất nhiều vụ lừa đảo có thể xảy ra nhưng các nhà đầu tư đang bỏ nhiều tiền hơn vào token đáng tin cậy trên các sàn giao dịch.
Báo cáo tội phạm của Chainalysis xem xét kỹ hơn 160.000 token có sẵn để giao dịch trên DEX vào năm 2023. Báo cáo này phát hiện ra rằng các tác nhân tung ra token Pump & Dump tổng cộng đã kiếm được 241,6 triệu đô la lợi nhuận, trung bình khoảng 2.500 đô la mỗi loại. Trong đó, hầu hết các đợt dump xảy ra trong vài tuần đầu tiên kể từ khi ra mắt token.
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra 3 tiêu chí on-chain để xác định hành vi Pump&Dump. Tiêu chí đầu tiên yêu cầu người dùng DEX phải mua token 5 lần trở lên, không liên quan với những người nắm giữ token lớn nhất. Điều này xác định rằng có động cơ pump ngoài người tạo ra dự án đó. Tiếp theo, một địa chỉ duy nhất phải loại bỏ hơn 70% thanh khoản, biểu thị tình trạng dump. Cuối cùng, thanh khoản hiện tại phải từ 300 đô la trở xuống để chứng tỏ token phần lớn không hoạt động.
Trong khi những yếu tố này giúp xác định hành vi Pump & Dump, Chainalysis thừa nhận phải xem xét nhiều yếu tố bên ngoài hơn trước khi xác định hợp pháp từng token là Pump & Dump.
Kim Grauer, Giám đốc nghiên cứu của Chainalysis, lưu ý:
“Bạn cần nhiều hơn thế. Bạn cần đọc dữ liệu off-chain và bạn cần bằng chứng về ý định của dự án. Tôi chắc chắn không phải là luật sư và tôi cũng không muốn trở thành luật sư”.
Cờ đỏ
Như vậy, một dấu hiệu cảnh báo quan trọng có thể được phát hiện on-chain là wash trading (giao dịch rửa), tức là mua và bán đồng thời cùng một tài sản để tăng giá trị của nó một cách giả tạo.Diane Seo, Nhà phân tích dữ liệu tại Chainalysis, nói rằng:
“Ai là người mua và người bán token Pump & Dump? Thường chỉ có một hoặc hai địa chỉ chỉ mua và bán. Các nhà đầu tư có thể nắm bắt mô hình này để phân biệt xem token có tiềm ẩn rủi ro hay không”.
Điều này cho thấy có thể phân biệt các mô hình Pump & Dump hoàn toàn bằng cách sử dụng dữ liệu on-chain.
“Không có cách giải quyết nào, bất kỳ dự án nào cũng có thể bị kéo thảm giống như những hình thức lừa đảo phổ biến — nhưng có những bước bạn có thể thực hiện để tự tìm hiểu. Mọi giao dịch đều có sẵn trên blockchain. Và có nhiều công cụ công khai, ngoài các dịch vụ mà Chainalysis cung cấp. Tại đó, bạn có thể xem ai là người tham gia đang đầu tư vào token”.
Một nghiên cứu điển hình trong báo cáo cho thấy một ví đã đưa ra 81 kế hoạch Pump & Dump khác nhau, thu về lợi nhuận 830.000 đô la. Thông tin này có sẵn trên blockchain và bất kỳ nhà đầu tư nào có kỹ năng phân tích on-chain cần thiết đều có thể nhìn thấy.
Thông điệp gửi tới các nhà hoạch định chính sách
Các cơ quan quản lý và lập pháp đã coi tiền điện tử theo nghĩa rộng như một công cụ dành cho tội phạm, nhưng nhận thức này giảm dần trong những năm qua.“Tôi không coi đây là sự diệt vong và u ám chút nào. Tôi thấy điều này rất tích cực. Chúng tôi không chỉ có thể thực sự hiểu rõ các câu hỏi về tính toàn vẹn của thị trường bằng dữ liệu mà còn chỉ có 1,3% tổng khối lượng trong năm qua có liên quan đến những token chết tiệt này”, Grauer nói.
Thay vào đó, Chainalysis coi đây là lời cảnh báo cho các nhà đầu tư hãy thực hiện thẩm định trước khi đầu tư vào các token chưa được thiết lập. Nhưng thông điệp quan trọng nhất đối với các cơ quan quản lý và nhà hoạch định chính sách là có thể xác định kế hoạch Pump&Dump bằng cách sử dụng dữ liệu và công cụ on-chain.
Grauer nói:
“Tôi nghĩ điều mà các nhà hoạch định chính sách nên chấp nhận từ điều này là blockchain thực sự minh bạch. Đây là tia hy vọng, là ánh sáng nơi cuối con đường. Điều này có thể giống như một chiếc hộp đen với những con cá voi đang thao túng thị trường. Nhưng trên thực tế, chúng tôi có dữ liệu cho những nhận thức đó”.
