5 tư duy sai lầm hay gặp phải khi research và phân tích một dự án
Kỹ năng phân tích cơ bản là một trong những kỹ năng quan trọng cần thiết cho một nhà đầu tư chuyên nghiệp trong thị trường crypto nói riêng cũng như tài chính nói chung. Tuy nhiên mình nhận thấy đâu đó vẫn còn một số những quan niệm sai trong quá trình research một dự án. Bởi chính những dự án sẽ luôn có những chiêu trò “bẫy” thông tin nhằm đánh lạc hướng tư duy của nhà đầu tư nhỏ lẻ. Okay không dài dòng mình bắt đầu vào bài luôn nhé!1/ DỰ ÁN NÀY CÓ QUỸ KHỦNG ĐẦU TƯ LÀ NGON
Ae thấy bọn dự án này có thông báo được quỹ khủng và lớn như Three Arrow Capital, Hashed, hay Binance Labs đầu tư thì nghĩ rằng dự án này tốt và đáng để đầu tư.Tin tức thì đăng liên tục gọi vốn nhiều triệu đô khiến anh em dễ bị tâm lý fomo mà không nhìn nhận một số vấn đề sau:- Quỹ cũng đều chỉ là một nhóm người, chỉ là họ có kinh nghiệm đầu tư nhiều hơn, nhưng không có nghĩa là họ luôn đúng. Binance Labs trước đây đầu tư nhiều dự án trên chain của nó và nhiều con không pump mà còn đi vào lòng đất rất nhiều.
- Vị thế của họ như thế nào? Giá vòng seed, strategic và giá list như thế nào? Vị thế của mình có gần với họ không? Phong cách của quỹ có giống mình không? a16z là quỹ chuyên đầu tư dài hạn mà ae toàn nhắm đầu tư ngắn thì khó mà ăn lắm
- Liệu tin đó có thực sự đúng? Bên quỹ có động thái gì với dự án không, hay là dự án fake news những cái này để fomo cộng đồng?
2/ QUÁ ĐỀ CAO KOLS
Các Kol có một hai lần call kèo thơm cho mình ăn không có nghĩa là những kèo tiếp theo họ call là sẽ luôn luôn thắng, bởi vì:- Kol cũng là con người, họ có thể mắc sai lầm
- Nhiều Kols dùng cộng đồng làm thanh khoản để xả vì vị thế của họ đẹp hơn. Ví dụ như Sam SBF, ông này đẩy Sol x100 lần để lấy uy tín cho bản thân, nhưng hầu hết các dự án còn lại trong hệ Sol bơm đẩy rồi dump luôn, vì thế nên đợt uptrend cũng nhiều người lãi con Sol rồi cũng trả về lại hết cho Sam.
- Anh em không bao giờ biết được khi nào họ sẽ mua và bán đồng đó. Hay lý do vì sao họ lại call kèo đó.
Đã từng lùa gà, scam dự án, mắc sai lầm mà không nhận thì trước sau gì cũng sẽ có chiêu khác đi lùa gà mà thôi. Lòng dạ con người khó đổi. Nên dù gì cũng phải thật cẩn thận.
Mình không có ý nói Kols là xấu. Các influencer là thực sự cần thiết trong thị trường này, và họ cũng đã giúp được rất nhiều người trong cộng đồng đi lên. Quan trọng là hãy dành thời gian tiếp xúc và chọn lựa đúng người thầy của mình. Và tất nhiên cũng đừng bao giờ quá tin tưởng một ai cả.
Mỗi người các chuyên gia hay Kols giỏi thường sẽ có phong cách đánh riêng của bản thân, và có thể nó rất khó để follow theo sát được (vì tất nhiên giàu có không dành cho số đông). Theo học hỏi và tự tìm ra lối đi riêng của bản thân mình
Túi tiền của mình, mình tự quyết định, mình tự chịu.
3/ QUÁ YÊU MỘT DỰ ÁN
Khi ae phân tích một dự án và cảm thấy nó quá hay, lại còn được nhiều Kols shill mạnh x10 x100 về nó, ae sẽ dễ bị rơi vào tâm lý thiên kiến xác nhận (confirmation bias) - là khuynh hướng người ta chỉ ưa chuộng những thông tin nào xác nhận niềm tin và giả thuyết của họ.Đây là cách thao túng tâm lý mà dự án thường xài để gây ra tính fomo trong cộng đồng, sử dụng và vẽ ra một tương lai màu hồng cùng với việc truyền thông tốt thông qua các ý kiến từ các Kols. Lúc này hành động anh em sẽ bị chi phối nhiều bởi cảm xúc là chính, và tất nhiên cảm xúc chỉ dẫn đến sự thất bại ê chề trong đầu tư.
Lời khuyên duy nhất của mình là hãy TÌM FUD, hãy lục lại toàn bộ comment từ cộng đồng trên social media xem thử có ai khiển trách gì dự án không và xem xét góc nhìn của họ có đúng không (phải có lý do gì thì mới có fud chứ?). Nếu họ Fud mà team dự án vẫn ở lại phản biện và đưa ra nhận định thì là một điểm cộng. Còn thấy fud tí mà team lại đi ban người đó thì tốt nhất nên bỏ qua dự án đó. Điều đó có nghĩa là dự án hoàn toàn khó đi được lâu dài.
4/ QUÁ TỰ TIN VÀO KHẢ NĂNG CỦA BẢN THÂN
Mình biết có nhiều ông anh rất giỏi, thời uptrend kiếm được rất rất nhiều tiền từ việc săn kèo và đánh future nhưng cuối cùng mất trắng tất cả chỉ trong một vài kèo. Lúc thời điểm uptrend việc kiếm tiền bỗng chốc trở nên quá dễ dàng khiến cho các anh dễ bị “say sóng” và quá đề cao vào kỹ năng chơi của mình. Họ nghĩ mình luôn đúng, là thiên tài trong thị trường và bắt đầu đưa ra những quyết định sai lầm mà không tuân thủ những nguyên tắc và mục tiêu đầu tư của bản thân. Bởi đây chính là lúc mà lòng tham và cảm xúc dây vào làm sai lệch đi những phân tích ban đầu.Mình thấy rằng cuộc chơi trong crypto là cuộc chơi tiền người này chuyển qua người khác. Chúng ta lấy tiền của market nhiều rồi thì sẽ có lúc phải trả lại cho market nếu không biết điểm dừng. Vì thế mỗi tuần, mình luôn dành thời gian để ngẫm nghĩ về bản thân, về plan đầu tư của mình, mục tiêu đầu tư, rồi hỏi xem mọi người xung quanh có thấy mình hay bị ngáo hay gì không để còn biết dừng. Vì nhiều lúc khi chúng ta cảm giác đang ở trên đỉnh thì chỉ có những người xung quanh mới nhận biết được và biết kéo chúng ta về với thực tại.
=> Luôn tuân thủ kỉ luật và plan đầu tư mình đặt ra, kèo nào có lãi mình cũng sẽ chốt hết ra gửi về bank liền, tới cuối tháng mới xem nên phân bổ thêm vốn đầu tư như thế nào. Hold coin cũng phải biết điểm dừng, đúng được target mình đề ra, nếu sai thì phải chấp nhận cắt lỗ để theo những kèo khác.
5/ DEV VIỆT LÀ AUTO ÚP BÔ
Mình thừa nhận rằng trong giai đoạn uptrend vừa qua, đã có rất nhiều các thương vụ dự án đau đầu do team việt nam mình làm và khiến cho anh em cộng đồng mình mất rất nhiều tiền. Từ đó anh em dần mất niềm tin vào các dự án “made in Viet Nam” và tin rằng các dự án do đất nước mình làm chỉ là lùa gà, đa cấp. Mình cũng đã từng như anh em thôi, và từng mất rất nhiều tiền từ đó.Nhưng mình cũng đã ngồi suy ngẫm lại và phát hiện ra nhiều điều.
Anh em có hiểu vì sao mình lại dễ có ác cảm với dev việt không? Vì thực tế anh em chúng ta đi gặp rất nhiều các dự án dev việt scam và không đi lâu dài. Đó cũng bởi là vì ae mình chủ yếu chỉ chơi và nhận kèo từ các Kols Việt Nam (Trình độ tiếng anh đất nước mình thực tế vẫn còn thấp). Mà các Kols Việt Nam thì thường có nhiều connection bên dự án Việt Nam hơn. Chính mức độ truyền thông này dẫn đến việc hầu hết anh em mình chơi với dự án Việt là chính -> tăng tỉ lệ gặp phải các dự án scam, kém chất lượng => mất niềm tin cho dự án Việt Nam.
Mình chắc chắn một điều là ở bất kỳ đất nước nào có adoption trong Web 3 lớn cũng sẽ gặp những trường hợp tương tự. Chẳng qua là chúng ta không hề biết thôi vì chúng ta có ở đó đâu mà biết? Rồi khi anh em mình ngó qua một số dự án nước ngoài lớn nổi ở tầm global, thấy nó đẩy mạnh x100 thì bắt đầu khen thấy team dự án họ uy tín hơn.
Thực tế theo quan sát của mình Việt Nam mình có rất nhiều, xịn xò là đằng khác như anh em có thể thấy một số dev việt giữ vai trò quan trọng cho nhiều các dự án thành công như anh Nguyễn Thành Trung - Founder của Axie Infinity, hay CTO của Fantom Foundation cũng là người Việt Nam mình,...
Nghĩa ý mình nói ở đây, việc team họ có chất lượng hay không không nằm ở quốc tịch của họ, mà quan trọng ở việc team có thực sự giỏi, đủ nguồn lực và có khả năng làm được hay không thôi.
Lời khuyên của mình chỉ có một: Hãy bỏ ngay cái tư duy sai lầm như vậy. Nếu anh em vẫn còn đi research dự án với cái tư duy như vậy, thì tới uptrend khó mà có thể ăn lớn được. Vì cứ nghe team có người Việt Nam là anh em rén bỏ chạy liền. Và chính cái suy nghĩ đấy sẽ khiến anh em bỏ qua nhiều cơ hội và các tiêu chí đúng để đánh giá một team dự án.
Khi mình nhìn vào một team dự án để đánh giá có chất lượng hay không, mình sẽ chỉ nhìn vào cách bọn này vận hành, làm việc, quản lý cộng đồng ra sao? Có ổn áp hiệu quả không, cộng đồng nhiều bên các nước khác nhau có tương tác tốt và có niềm tin với dự án không?
Team có nói thật làm thật theo những gì đề ra không? Tích cách của thằng founder như thế nào, có tầm nhìn dài hạn không hay là ngắn hạn, ăn nhanh rồi chạy. Sai có biết sửa không hay là thấy fud thì kick mem liền? Bọn thế lực đứng sau là ai, có muốn và đủ tiềm lực để đẩy dự án lên không?
Và còn rất rất nhiều những tiêu chí khác nhằm hiểu xem liệu mình có đáng đặt tiền bạc vào những con người này hay không. Nếu anh em chỉ chăm chăm soi xem dev này người từ đâu đến thì khó mà ăn được cái thị trường này. Còn nếu hiểu vấn đề thì mình đảm bảo ae sẽ dễ ăn đậm mùa uptrend tới.
Và đó là 5 tư duy sai lầm phổ biến mà mình nhận thấy được trong quá trình tương tác với cộng đồng crypto ae việt nam mình. Có thể mình sai nhưng đó là những cái góc nhìn trong quá trính đầu tư của mình. Mình hi vọng ae sẽ có thêm nhiều góc nhìn mới để kiểm định lại và hoàn thiện hơn khả năng research và phân tích của bản thân. Đừng để những định kiến sai lầm cản trở, hãy ngẫm lại và thay thế bằng những tư duy đúng đắn hơn để có thể chiến thắng được trong thị trường này!
Attachments
Last edited:
