nhatquangnguyen
Hero
-Đầu tư dài hạn dựa trên phân tích cơ bản: đánh giá giá trị của đồng tiền dựa trên những phân tích về nền kinh tế quốc gia, từ đó quyết định nên mua hay bán và giữ tương đối lâu dài (đồ thị Daily hoặc Weekly).
-News: chơi theo tin, tham khảo www.forexfactory.com để biết về các loại news, lịch công bố, tác động của nó đối với biến động giá v.v. Chơi theo tin đại để có 2 cách: hiểu rõ về tác động của tin đó và vào lệnh cực nhanh ngay khi công bố news, hoặc đặt lệnh stop orders ở hai đầu (straddle).
-Sideways: cách chơi đại khái là khi thị trường biến động không rõ xu hướng (ít xảy ra với forex) thì đặt lệnh ngẫu nhiên ở một mức nào đó theo bất kể chiều nào (buy/ sell), đặt stop loss rất rộng thậm chí không có stop loss, và take profit ngay khi có profit nhỏ, (có nhiều người đặt stop loss 1000 điểm và take profit 50 điểm!). Cách này kiếm lời dựa vào tin tưởng rằng xác suất giá đụng vào take profit lớn hơn rất nhiều so với xác suất đụng stop loss do khoảng cách đến stop loss và đến take profit khác nhau như vậy (tỉ lệ reward:risk cực nhỏ).
-Daily volatility: quan sát forex sẽ thấy thông thường biến động một ngày không quá bao nhiêu điểm, ví dụ có thời kỳ không quá 200 điểm, hiện nay biến động một ngày có thể lên tới 400 điểm. Thông thường sau khi kết thúc phiên London (11h đêm ở VN) thì ít khi biến động tăng thêm, bởi vậy nếu tính từ giá open, giá hiện tại đang tạo ra một khoảng trên xxx điểm (vd 300 điểm) thì có thể tính chuyện trade theo chiều ngược lại.
-Daily breakout: nếu giá vượt qua mức high/ low của ngày hôm trước thì nhiều khả năng sẽ vượt qua ít nhất là xxx điểm (ví dụ ít nhất 30 points), vì thế đặt stop orders sẵn ở hai đầu, stop loss tương đối rộng. Chỉ sử dụng daily chart.
-Swaps: nếu có lệnh qua đêm thì sẽ được tính swap, đại khái nếu mua EURUSD nghĩa là mua EUR bán USD, thì sẽ được hưởng phần lãi tương ứng với giá trị EUR trừ đi phần lãi tương ứng với giá trị USD. Do các đồng tiền được định lãi suất (yield) khác nhau nên kết hợp thế nào đó để dù biến động ra sao chung cuộc cũng luôn được swap có lợi (sau khi đã trừ đi những thiệt hại do biến động giá).
-Averaging down: giống như các quỹ đầu tư lớn trên thị trường stocks, khi dự báo giá đến đáy thì sell, nếu xuống nữa thì sell tiếp, xuống nữa lại sell tiếp, cứ như vậy thành hình tháp, đến đáy thực sự lượng sell đã khá lớn, khi giá quay lên là pằng pằng pằng pằng cứ thế thu lời.
-V.v
-Technical: cách phổ biến nhất, dựa trên phân tích chart, sử dụng chỉ số (hay gọi là phân tích kỹ thuật). Cách này lại chia ra làm rất nhiều cách nhỏ hơn dựa vào khung thời gian (time frame) và chiến lược chơi, như momentum trading, swing trading, trend following, scalping v.v Những khái niệm này được chuyển từ stocks qua forex, tôi sẽ nói chi tiết sau.
Tuy nhiên việc áp dụng Technical vào forex có nhiều điểm khác so với stocks, và vì tôi chuyên chơi theo technical nên có vài chia sẽ:
-Thông thường nguyên tắc áp dụng technical analysis (PTKT) không khác biệt giữa chứng khoán, forex, vàng, hàng hoá (cà phê, dầu), chỉ số v.v nhưng đối với người chơi forex, thường tham lam chơi ở timeframe nhỏ (5 phút đến 4h, ít khi chơi daily chart), nên chịu biến động lớn hơn nhiều, khiến PTKT đòi hỏi phải điều chỉnh. Đây là rủi ro thứ nhất khi chuyển từ stocks sang forex.
- Cũng vì chơi ở timeframe nhỏ hơn nên hay bị nhà cái ăn gian. Hiện tượng này rất phổ biến, có nhiều chiêu nhưng chiêu chính là nhà cái không đưa thẳng lệnh vào hệ thống mà đứng giữa, lệnh nào có lợi cho họ thì họ găm lại. Nhà cái còn làm trễ thời gian khớp lệnh, cố tính không khớp lệnh, hoặc các đại gia lớn cố tình đẩy giá đi thêm một đoạn ngắn để săn stop loss v.v. Những hiện tượng này là đương nhiên có đối với thị trường dựa trên market makers như forex.
-Khi chơi stocks, ít nhiều nhà đầu tư có tham khảo thông tin cơ bản, chọn ra cổ phiếu tốt rồi mới PTKT nên rủi ro giảm hẳn. Chuyển qua forex, trader tưởng rằng mình hiểu PTKT do kinh nghiệm thành công từ stocks, nhưng thực ra không phải vậy, có khoảng cách lớn từ việc tìm hiểu PTKT trên lý thuyết đến ứng dụng thành công ở stocks, và có khoảng cách lớn hơn từ việc PTKT đối với stocks đến PTKT đối với forex, nhất là biến động của forex lớn như vậy. Nói ngắn gọn, để nhà đầu tư theo PTKT thành công đối với stocks thì nên kết hợp PTCB, còn để thành công với forex thì quản lý rủi ro (stop loss) là trên hết.
-Có một số công cụ PTKT phổ biến hơn trong forex so với trong stocks do số lượng người chơi sử dụng chúng quá nhiều (dẫn đến những công cụ đó càng trở nên hiệu quả). Ví dụ đối với hệ thống chỉ số thì Parabolic SAR, Stochastics, Fibonacci Retracement rất phổ biến ở forex. Đương nhiên công cụ căn bản như Moving Average và MACD thì thị trường nào cũng phổ biến.
-Do forex có leverage, đại khái nếu leverage là 100:1 thì bạn có thể đặt lệnh cho giá trị hàng hoá trị giá 100 ngàn USD nhưng chỉ phải kỹ quỹ (locked margin) 1 ngàn USD, nên nhiều người tham chơi. Từ đó để bảo vệ mình, nhà cái đặt ra quy định về margin call, có quyền huỷ tất cả các lệnh của khách hàng nếu mức lỗ vượt qua margin call. Khiến cho nhiều khi chỉ 5 điểm nữa thôi là giá quay đầu và nhà đầu tư sẽ có lời, nhưng tài khoản đã bị xoá trắng.
Vì thế các bạn hãy chơi demo cho đến khi có lời với tài khoản demo, sau đó chơi tiền thật số lượng nhỏ cho đến khi có lời với tiền thật, thì mới nên thực sự coi mình là forex trader và chơi lớn hơn để kiếm sống.
rong bài sau, tôi sẽ nói về các phương pháp đầu tư theo PTKT áp dụng cho forex. Tôi không thể đi sâu vào chi tiết, các bạn nên tự tìm hiểu lấy. Tôi mạo muội cho rằng những kiến thức PTKT có trên các diễn đàn của Việt Nam rất sơ sài và hoàn toàn chỉ có tính lý thuyết mà thiếu hẳn tính thực chiến, nên sẽ tập trung nói về những điểm mọi người cần lưu tâm.
Các phương pháp chơi forex bằng PTKT
Trước hết xin khẳng định chắc chắn một điều: biết PTKT hoàn toàn không có nghĩa là biết đầu tư bằng PTKT. Khoảng cách là rất, rất lớn.
Các bạn đã tìm hiểu PTKT thì thấy rồi đấy: đại khái mở cuốn sách kinh điển của John Murphy (Technical Analysis of the Financial Markets) sẽ thấy PTKT nói về: các loại chỉ số (indicators), các dạng đồ thị (chart patterns, candlestick patterns), các đường (line studies, vd trendline, support/ resistance). Khi chỉ số này thay đổi như thế này thì giá sẽ thế này Khi có dạng đồ thị này (Head & Shoulders, Double Tops vv.) thì giá sẽ thế này. Khi có candlesticks như thế này (doji, hanging man v.v) thì giá sẽ thế này v.v Tất cả những cái đó phải được kết hợp khéo léo với nhau, và phải được kết hợp khéo léo với các yếu tố khác của trading, như quản lý rủi ro, quản lý danh mục, tâm lý đầu tư v.v mới thành trading được.
Để hiểu rõ những điều trên đây, tôi sẽ phân tích sai lầm thường thấy: Khi RSI từ phía dưới ngưỡng 30 băng lên thì Buy / khi giá vượt lên trên Moving Average thì Buy/ khi MACD cắt MACD trigger line từ bên dưới lên trên thì Buy/ khi có positive divergence giữa giá và CMF thì Buy/ khi thế nọ thế kia cộng với thế nọ thế kia, cộng với thế nọ thế kia, cộng với thế nọ thế kia v.v thì Buy => sai, sai và hoàn toàn sai.
Các tác giả viết sách không sai, các nhà đầu tư chia sẻ kinh nghiệm của họ không nói dối. Đúng là khi RSI từ dưới ngưỡng 30 băng lên/ giá vượt lên trên Moving Average/ MACD cross/ positive divergence v.v, thì giá chắc chắn tăng. Chắc chắn. Nhưng sẽ tăng bao nhiêu (reward), và nếu như phân tích đó bị sai (không thể tránh khỏi) thì giá quay đầu đến mức nào sẽ được coi là phân tích bị sai (risk). Reward giúp xác định profit target, risk giúp xác định stop loss. Và cái làm cho bạn có lời chung cuộc không phải là dựa vào các dấu hiệu PTKT/ các chỉ số, mà là chiến lược bạn sử dụng reward:risk. Đây là kỹ thuật sống còn đối với forex, chưa biết kỹ thuật này mà chơi forex là nguy hiểm.
(như phần đầu tôi đề cập, có rất nhiều cách sử dụng reward:risk, người chơi sideways có thể đặt reward:risk là 50:1000 hay 1:20, người chơi swing/ pattern breakout đặt reward:risk là 1:1, người chơi trend following hay let profits run, cut losses short đặt reward:risk ít nhất là 3:1 v.v).
Khi đã hiểu về reward:risk rồi, thì tiếp theo là ứng dụng nó đối với một thị trường khốc liệt như forex. Tâm lý thông thường là nếu thấy có lời thì lo bị đảo chiều nên thoát sớm, nếu bị lỗ thì cay cú, hy vọng nên cứ giữ nguyên hoặc nới stop loss. Thói quen này phá huỷ phương án reward:risk đã chọn, khiến cho PTKT thì giỏi mà chơi mãi vẫn lỗ. Tâm trạng này không thể đọc sách mà luyện được, phải trải qua thực tế. Trong stocks, đồ thị theo ngày nên tâm lý đỡ căng thẳng. Khi nhìn vào forex thấy đồ thị biến động đến 1 phút, chịu không nổi!
Và cuối cùng: do forex được chơi ở nhiều timeframe khác nhau, và đa phần nhà đầu tư cá nhân đều chơi ở timeframe nhỏ (khác với stocks hầu hết đều dùng daily chart), nên người dùng PTKT rất hay mắc lỗi về timeframe: dấu hiệu RSI trên đồ thị 1H (1 giờ) cho thấy nên buy, vào lệnh buy xong rồi mới thấy đồ thị D1 (daily) cho thấy nên sell v.v cứ luẩn quẩn thế. Kỹ năng phối hợp time frame này rất tinh tế, và hầu hết ít được sách vở về PTKT đề cập.
Để các bạn hình dung ý nghĩa của những điều tôi nói trên đây, xin lấy ví dụ của bản thân: tôi là một con mọt sách về PTKT, đã tìm hiểu PTKT từ năm 2002, và không góc cạnh nào của PTKT mà tôi không mò tới (Point & Figure charting, Darvas box etc.), thậm chí còn trở nên thành thạo với Metastock Formula Language, tung hứng các kiểu với các chỉ số v.v. Nhưng khi chơi forex thì liên tục lỗ, lỗ, lỗ Moving Average, RSI, Stochastics, SAR, MACD xoay qua xoay lại các kiểu. Tôi có thói quen sau khi vào lệnh hay in đồ thị ra, để sau đó nếu lời thì treo vào cọc Wins, lỗ thì treo vào cọc Losses trên tường. Bây giờ nhiều lúc nhìn lại vẫn thấy muốn cười, hồi đó chart chuẩn của tôi gồm có một số templates, như GMMA (Guppy Multiple Moving Average) + MACD + Stochs (đặt tên là standard ý nói hay dùng), rồi Bollinger Bands + SAR + RSI (đặt tên là bands) v.v. Cọc lỗ cứ đầy lên, cọc lời chằng thấy đâu. Bây giờ tôi không còn in ra nữa, và chỉ dùng một đồ thị duy nhất: đồ thị giá. Công cụ duy nhất mà tôi sử dụng là trendline. Chỉ có trendline, không chỉ số. Không chỉ số! (Phương pháp của tôi dựa trên phân tích peaks & troughs và kinh nghiệm nhìn đồ thị, sẽ chia sẻ ở bài sau).
Cho nên các bạn hãy cứ dùng những kiến thức PTKT mình đã có, chơi demo thử xem. Nếu cứ lỗ mãi, thì những điều tôi chia sẽ trên đây chính là lý do, chứ đừng đổ cho PTKT không chính xác.
Các kỹ thuật
Có rất nhiều cách chia những phương pháp chơi forex theo PTKT, theo kinh nghiệm bản thân tôi tạm chia như sau:
- Trend following: tham gia vào một trend đã được xác lập. Sử dụng trendline/ Moving Average/ MACD/ BB/ Peaks & Troughs v.v để xác định trend và đánh giá độ mạnh của trend. Vào lệnh tại các điểm breakout (ví dụ vượt qua một đường MA/ vượt qua Resistance trong uptrend)/ các điểm rebound (khi đụng một đường MA/ trendline/ Support/ Fib v.v và quay lại)/ các điểm crossover (khi MACD cắt trigger line/ RSI từ oversold băng lên v.v). Kỹ thuật thông thường là sử dụng những dấu hiệu (breakout/ rebound/ crossover) ở timeframe nhỏ hơn để tham gia vào trend ở timeframe lớn hơn. Ví dụ nếu D1 trend thì entry theo 4H, nếu 4H trend thì entry theo 1H.
- Pattern breakout: trade những pattern cổ điển như channel breakout, Head & Shoulders, Double Top, Double Bottom, Wedge, Flags v.v.
- Support/ Resistance trade: xác định các điểm support/ resistance dựa trên peaks/ troughs, trendline, các mức Fib etc. và trade xung quanh những mức này.
Đại khái thế, cũng có khi chia cách chơi thành breakout/ rebound/ crossover, có khi chia thành momentum/ swing/ reversal/ scalp v.v khó có thể nhất quán được. Nhưng tôi thấy hiểu theo theo trend/ ngược trend hay support/ resistance là đơn giản và hiệu quả nhất.
Bài sau sẽ chia sẻ cách chơi của mình để các bạn tham khảo. Nếu có điều kiện tôi sẽ phân tích tín hiệu hàng ngày, các bạn có thể theo dõi và dùng tài khoản demo để chơi theo.
Khởi động Để trade thành công cần có những nguyên tắc sau (dựa trên nguyên tắc này mà chế biến thành trading plan của mỗi người).
1. Money management
-Xác định lỗ tối đa cho mỗi giao dịch, ví dụ vốn 5000$, lỗ tối đa 2% tức là 100$ mỗi lệnh.
-Với mỗi phương án phải xác định được failure target và profit target. Failure target là mức giá tại đó đủ để kết luận phân tích là sai, chỗ này đặt stop loss.
-Mua với số lượng lots sao cho nếu bị đụng stop loss thì chỉ bị lỗ đúng mức lỗ tối đa là 100$. Ví dụ nếu từ điểm entry đến stop loss là 20 pips tính cả spread, thì chỉ mua 0.5 standard lot (hoặc 5 mini lots), nghĩa là 5 lot x 20 pips x 1$ một pip đối với các pair XXXUSD đối với mini lot = 100$.
Ví dụ: vốn 5000$, lỗ tối đa 2% là 100$. Chiến lược chơi là moving average crossover trên 1H/15M, độ tin cậy là 70%, chỉ entry nếu profit target : failure target (reward:risk) lớn hơn 1.5, tạm tính là 1.5. Trong 1 tháng có 10 dấu hiệu. Như vậy có 7 lần có lời, 3 lần lỗ. 3 lần lỗ = 3 x max loss = 300$. 7 lần lời = 7 x 1.5 x max loss = 1050$. Chung cuộc có lời 1050 300 = 750$, nghĩa là 15% vốn đầu tư (750/5000 = 0.15) một tháng, đây là một mức lời tương đối tốt.
Khi đã thành thục thì tăng vốn đầu tư lên và tất cả giữ nguyên tỉ lệ, mức lời $ cũng theo thế mà tăng lên. Hoặc nếu không có tiền nhưng tự tin thì tăng max loss lên 4%, mức lời cũng tăng gấp đôi.
Đương nhiên trên đây là ý tưởng lý thuyết, nhưng nó là cái khung để bám vào, để đào sâu, để làm nền tảng tăng vốn mà không bị tâm lý ảnh hưởng. Nó là con đường trở thành pro.
2. Chuẩn bị nổ súng
Chỉ mở lệnh buy/sell khi đáp ứng đủ các yêu cầu sau đây:
-Điều kiện cần: xuất hiện setup (setup là phương pháp chơi mà mình đào sâu). Mỗi người chỉ nên chuyên tâm vào một loại setup, trên 1 timeframe chính. Thật thành thục rồi mới ứng dụng setup đó cho timeframe nhỏ hơn hoặc qua setup khác. Ví dụ setup là : moving average crossover, MACD crossover, RSI divergence v.v
Điều kiện đủ: từ setup phải có entry signal. Ví dụ đối với setup là RSI positive divergence, dấu hiệu buy chỉ có khi RSI từ phía dưới mức 30 băng lên ứng với bar close (nếu RSI băng lên nhưng không phải là bar close thì có thể sau đó candlestick có mức close làm RSI thụt trở lại nghĩa là nếu theo dõi từng phút một thì thấy có RSI băng lên, nhưng sau đó nhìn lại đồ thị thì lại không thấy nữa). Entry signal (hay có người dùng là entry filter) rất đa dạng, như bài trước tôi nói phương pháp trend following: khi có một trend mạnh thì đó mới là setup, còn entry signal chỉ có tại các điểm breakout/ rebound/ crossover v.v Cái này mỗi người dùng mỗi cách.
-Điều kiện loại trừ: tôi tạm chế ra cái gọi là điều kiện loại trừ này để phù hợp với thị trường forex (còn stocks thì cần và đủ trên đây là okay rồi). Điều kiện loại trừ gồm: 1) news (không trade khi sắp có news, chỉ trade sau khi có news ít nhất 15 phút), 2) other pairs (các pairs khác phải xác nhận lẫn nhau, một dấu hiệu đơn độc là nguy hiểm), và 3) time (một số giờ trong ngày không phù hợp vào lệnh dù có setup, ví dụ sau 23h đêm thì biến động rất ít, hoặc sau 10h tối thứ 6 v.v, tuỳ từng cách chơi).
Cơ bản là như vậy, thông thường người chơi hay bập luôn vào việc tìm hiểu setup (hay còn gọi là system) và tưởng rằng thế là đủ. Trong khi như các bạn thấy đấy, setup chỉ là một yếu tố trong tất cả những thứ tôi đã viết đến giờ.
Tôi thường nghe nói chơi forex rất dễ chết (95% thua), tôi cũng nói vậy và mình cũng thua nhiều lần. Bây giờ vẫn lúc thua lúc thắng nên không dám chủ quan. Nhưng tôi chắc chắn một điều: người ta thua phần nhiều vì phải tự mày mò chứ không phải vì bản chất của nghề nghiệp.
Và tôi cũng chắc chắn một điều khác: forex là thị trường lý tưởng cho đầu tư tài chính, là cơ hội kiếm tiền để sống, có thể là cơ may làm giàu cho một số người. Yếu tố thành công không phải ở việc đọc được những kinh nghiệm của người khác kiểu thế này, cũng không phải ở setup, chỉ số, phương pháp v.v Nó ở chính bạn. Đừng biến nó thành thứ để chảnh. Đừng thất vọng bỏ cuộc. Hãy kiên nhẫn, và từng giây từng phút hãy biết hơi thở của mình.
Người chơi forex có thể chia thành 4 loại: sinh viên, giảng viên, doanh nhân thành đạt và doanh nhân thua lỗ. Các bác thử xem mình thuộc loại nào?
Loại sinh viên mãi mãi dừng ở mức độ học hỏi - theo tớ việc chuẩn bị tâm lý là rất quan trọng, nên càng sớm càng tốt chấm dứt coi mình là newbie, tìm hiểu ít thôi mà phải chơi luôn, từ demo - vốn nhỏ - tăng dần Việc học hỏi không bao giờ dừng kể cả với cao thủ, nên việc coi mình là newbie rồi từ từ học hỏi sẽ khiến mình có tâm lý dễ dãi, không luyện được sức lì khi chơi.
Loại giảng viên là người có kiến thức, chút ít kinh nghiệm, biết truyền đạt, xác định sống bằng forex và thành công chút ít với forex. Nhưng kiến thức nhiều hơn bản lĩnh nên chấp nhận an phận với nghề giảng viên. Loại này cũng có ích cho dân chơi forex nhưng không thể giàu có bởi chơi forex được.
Loại thứ ba là doanh nhân thành đạt, những người chỉ sống và làm giàu bằng forex, có đầy đủ kiến thức, kinh nghiệm, tâm lý chiến đấu vừa nhạy cảm vừa ổn định. Đặc biệt là nhuần nhuyễn và biết nhiều phương pháp đến độ vô chiêu. Chỉ loại này mới gọi là cao thủ. Tôi chơi với một anh thuộc loại này (tiếc rằng anh này thích vui chơi ngao du hơn là forex, lại càng không thích diễn thuyết đúng tính cách của cao thủ).
Loại doanh nhân thất bại là loại xác định sống chết với forex, nhưng có lẽ không hợp với nghề này nên chơi mãi vẫn lỗ. Lý do thì rất nhiều, có thể là hổng kiến thức, thiếu kinh nghiệm, tâm lý không ổn định, xui xẻo -J. Loại này hoặc phải từ bỏ forex, hoặc phải có coach - tức là được kèm trực tiếp bởi một người vừa là cao thủ vừa kiêm thêm nghề hướng dẫn người khác (hướng dẫn riêng chứ không phải đi dạy ở các khoá đào tạo).
Tiếc thay, tớ chỉ là loại giảng viên chứ chả phải cao thủ cao thiếc gì.
Tán dóc cho dzui dzậy thôi... Giờ sẽ quay lại chủ đề chính.
Như đã nói với các bác, phương pháp chơi của tớ chỉ sử dụng chart, không dùng indicators. Các bác đọc sách phân tích kỹ thuật thì cũng biết những công cụ sau đây thuộc về chart trading:
- Trendline: trade khi giá đụng trendline rồi vọt ngược trở lại, hoặc khi giá vượt qua (break) trendline
- Chart pattern: trade theo các continuation/ reversal patterns truyền thống như double tops, head & shoulders v.v
- Candlestick pattern (chủ yếu là reversal pattern): trade các pattern truyền thống như morning star, bearish engulfing v.v
- Support/ resistance levels: trade dựa trên những mức s/ r nằm ngang, như s/r xác định theo peak/ trough/ fibonacci đây gọi là các mức s/r actual nghĩa là thực tế có các mức đó, để phân biệt với các mức s/r subjective ví dụ đường MA(20) hoặc Bollinger Bands cũng có thể dùng như s/r v.v
Đại khái thế, tuy nhiên để tăng độ tin cậy thì bao giờ cũng phải phối hợp nhiều yếu tố, ví dụ nếu trên D1 (daily chart) giá đụng đường up trendline rồi bật lên (trendline bounce), vùng bật lên này là một candlestick reversal pattern thì xu hướng uptrend tiếp tục là khá rõ.
Trade theo chart có lợi thế là loại bỏ được sự chủ quan khi dùng indicator ai dám chắc dùng đường MA20 hay MA30 là phù hợp? Dấu hiệu oversold đang có trên Stochastic nhưng lại không có trên RSI vậy có tin tưởng không?
Nói như vậy không phải là phủ nhận vai trò của indicators, mỗi người sẽ thấy hợp với một cách.
Một lý do nữa để tớ sử dụng chart trading là, thị trường stock có rất nhiều mã, phải dùng indicators mới dễ theo dõi (ví dụ dùng Metastock lọc ra trong số gần 300 mã CK Việt Nam những mà mới có dấu hiệu MA crossover), nhưng forex chỉ có mấy pair, vd tớ chỉ tập trung vào EURUSD, GBPUSD, USDJPY, tham khảo thêm AUD, CAD và CHF. Có chừng đó, nhìn mãi thành quen, có thêm indicator đâm ra vướng mắt.
Thôi, dông dài vậy đủ rồi. Sau khi đã thử qua rất nhiều phương pháp (đọc cái mớ lý thuyết trên đây các bác đủ tin điều đó), lỗ vẫn cứ hoàn lỗ nên tớ dần dần xác định cách chơi riêng của mình, chỉ dùng đúng 1 chiêu nhưng áp dụng linh hoạt trên nhiều timeframe khác nhau. Đó là continuation pattern, dưới đây sẽ trình bày để các bác xem thử.
Trước hết tớ sẽ quy định lại một số khái niệm:
- High là đầu bên trên của candlestick (upper shadow), low là đầu bên dưới. Đây là biến động cao nhất và thấp nhất của giá trong khoảng thời gian của candlestick (vd 1h).
- Peak/ trough: một peak gồm có ít nhất 5 bars, ở giữa là bar cao nhất (highest high), hai bên có 2 bars thấp hơn (lower lows). Tương tự một trough gồm có 1 lowest low, hai bên mỗi bên có 2 bars cao hơn với higher highs.
- Định nghĩa thì như vậy, nhưng vì có nhiều trường hợp ngoài 5 bars ra thì các bars khác (trước đó hoặc sau đó) sắp xếp lung tung, nên tiêu chuẩn quan trọng nhất là nhìn vào đồ thị phải thấy peak/ trough ngày, đồ thị phải rõ ràng sáng sủa.
- Một trend, ví dụ uptrend, là khi có một series các bars theo cùng một hướng (đi lên). Không nhất thiết tất cả phải có higher highs và higher lows, nhưng nhất thiết gần đây nhất phải là 1 trough, và cho đến bar hiện tại thì peak chưa hình thành/ chưa hoàn tất.
- Như vậy trend theo cách của tớ chỉ quan tâm đến quãng đường từ peak hoặc trough gần nhất đến hiện tại, khác với các phương pháp khác định nghĩa uptrend là khi chart có higher peaks & higher troughs, downtrend khi có lower peaks & lower troughs.
- Nói để các bác yên tâm, đây không phải là sáng kiến gì mới của tớ đâu. Ví dụ: nếu một người định nghĩa uptrend trên H1 là khi chart tạo thành higher peaks & higher trough (hoặc giá ở trên đường MA20, hoặc MACD đang tăng lên v.v), thì nhất thiết H4 phải là uptrend theo cách của tớ (nghĩa là gần nhất là trough, chưa có peak trên H4). Nếu vi phạm nguyên tắc xác định uptrend trên H4 của tớ thì uptrend trên H1 theo cách của người kia phải bị sai/ uptrend đã rất yếu và không nên trade theo chiều Buy.
- Xác định theo cách của tớ sẽ vô cùng hữu ích để tạo nên sự nhất quán về timeframe (nhiều người bị lỗ chỉ vì không biết phối hợp timeframe, ví dụ dấu hiệu buy trên H1 nhưng lại là xu hướng sell trên H4 v.v.)
Thống nhất về cách xác định trend như trên rồi, thì tìm hiểu về các continuation pattern như: triangle, channel, flag, thế nào là một continuation pattern hợp lệ (có trong sách).
Cách chơi:
- Trước hết xác định một timeframe đang có trend theo định nghĩa trên đây, ví dụ downtrend, nghĩa là gần đây nhất là một peak, hiện các bar đang đi xuống. Timeframe này gọi là major timeframe (tf).
- Không nhất thiết các bar phải có lower highs / lower lows, chỉ cần sau peak gần nhất thì trough vẫn chưa hình thành.
- Chuyển xuống timeframe nhỏ hơn 4 lần. Ví dụ nếu là downtrend trên D1 thì bây giờ xuống H4, nếu là H4 thì xuống H1, nếu là H1 thì xuống M15, nếu là M15 thì xuống M5. Tf này gọi là trade tf.
- Không quan tâm M1, M30.
- Trên trade tf, đợi đến khi có một continuation pattern. Theo kinh nghiệm của tớ, thị trường forex xuất hiện continuation pattern rất thường xuyên, đặc biệt nếu các bạn bám theo H1 như là major tf và M15/ M5 như là trade tf. Các continuation pattern phổ biến là triangle và channel (nếu đang H1 downtrend thì phải là M15 up channel).
- Các pattern trên trade timeframe nhất thiết phải Clear & Clean (nghe như quảng cáo sữa rửa mặt). Clear nghĩa là nhìn vào thấy liền mà không được cố hình dung cho nó thành continuation pattern. Clean nghĩa là nó không có vẻ giông giống. Ví dụ nếu là channel nhưng lại có một cái đỉnh nhô quá cao thì nên cẩn thận. Vụ clear & clean này các bác phải tự mình có kinh nghiệm, tớ viết chi tiết không xuể.
- Đợi cho có break xuống phía dưới (nghĩa là phá vỡ đáy của pattern trên trade tf, báo hiệu xu hướng của major tf tiếp tục đi xuống). Không chỉ có breakdown, mà breakdown bar (cái bar mà break xuống) phải close bên dưới của pattern, chứ nếu nó đâm xuống rồi thụt trở lại và close bên trên là không được. Cái breakdown bar có close ở bên dưới pattern này gọi là T1.
- Sau khi có breakdown bar & bar close (T1) thì vào lệnh Sell, đặt stop loss lại peak gần nhất của pattern trên trade tf, đặt take profit bằng 1 lần stop loss. Tỉ lệ 1:1 này có vẻ thấp nhưng bù lại tỉ lệ thành công cao (trên 60%) nên đảm bảo có lời chung cuộc.
- Một số trường hợp sau khi mở lệnh Sell thì bar tiếp theo (gọi là T2) lại vọt ngược trở lên, hoặc giật qua giật lại và cuối cùng lỗ. Rất khó đoán trước diễn biến, nên tớ có một điều chỉnh là đợi hết T2 hoặc đợi cho giá đã đi xuống phía dưới một quãng đường bằng nửa cao độ của pattern mới Sell. Khi đó điều chỉnh lại stop loss và take profit, cái này các bác cũng phải tự mình kinh nghiệm lấy.
- Các pattern xuất hiện vào buổi sáng thì ổn định, xuất hiện vào buổi chiều tuy rủi ro cao hơn nhưng bù lại có thể nới rộng take profit lên 1.5:1 hoặc 2:1
Phương pháp tuy đơn giản nhưng vì tần số xuất hiện nhiều nên đủ để chơi. Mặt khác vì nó rất nhất quán nên các bác dễ chuyên sâu, đến khi thành thục thì cứ oánh cho lớn vào là giàu, khỏi phải lo rình rập những dấu hiệu khác.
Tin tớ đi, hì , forex có một cái giống chiếu bạc ở chỗ chơi thử thì thắng, chơi thật thì thua. Bất kỳ cái setup nào, phương pháp nào mà các bác cho là mình đã hiểu 100%, thì có nghĩa là các bác mới hiểu 10% thôi. Tớ thỉnh thoảng vẫn bị lỗ vì thò chân sang các phương pháp khác (đó là căn bệnh kinh niên của người đọc nhiều và thử nhiều), tự răn mình mãi vẫn không chừa.
Cái này nghĩ thế nào tớ nới take profit, sau đó nó chả chạy xuống thêm bao nhiêu. Kinh nghiệm của tớ là cứ đặt stop loss: take profit là 1:1 rồi tắt máy đi chơi, khỏi nhọc công.
Phần bài viết của tớ như vậy tớ tạm cho là trọn vẹn, nghĩa là không phải nói tào lao cho vui, nói chút chút để khoe khoang cho người khác thèm, có lòng chia sẻ nhưng lười nhác không nói đủ, cũng không phải copy nội dung của người khác rồi quăng lên (chả khác gì spam cái diễn đàn này).
Các bác newbie nhớ để ý phần trade management (stop loss/ take profit/ lot size), phần này quan trọng lắm nhưng ít người chú trọng.
Yếu tố để chơi thành công theo tớ là: System (tức là tìm kiếm dấu hiệu entry, như cách của tớ là continuation pattern) + Trade management (lợi nhuận không đến từ một system chính xác, vì không có cái nào chính xác 100% cả) + Tâm lý thi đấu (không có cái này thì hai yêu cầu trước không thể thực hiện được).
Tuy nhiên phải nói luôn là không phải tớ đã chia sẻ hết tất cả, còn 1 mảng nữa các bác phải tự mình kinh nghiệm (phải lỗ). Cũng giống như trong mọi lĩnh vực, khi tớ đã chia sẻ phương pháp rồi, thì câu hỏi chốt hạ phải là:
Trong những trường hợp nào setup này thất bại?
Hì hì, chỉ vì bản thân tớ cũng chưa trả lời xong câu hỏi này nên mới khuyên các bác chỉ nên tập trung vào một thứ (thế nào cũng có người cảm thấy không thoả mãn, ví tớ nói dông dài chán rồi đưa ra một cái system quá đơn giản). Các bác cứ chơi và lỗ đi rồi sẽ thấm thía ý nghĩa của việc chuyên thật sâu vào 1 thứ, khi các bác hiểu rõ một thứ thì tự nhiên mấy cái system kia chỉ mới nhìn qua lập tức các bác phát hiện ra lỗ hổng, y chang luyện võ hay học ngoại ngữ vậy.
Tớ đưa ra một vài gợi ý cho câu hỏi này. Setup này không an toàn khi:
- Độ lớn của continuation pattern (trên trade timeframe, vd M5) là hơi lớn so với H1 trend
- Khi continuation pattern dù nhìn thì clear & clean, nhưng quá dốc (ví dụ H1 đi xuống nhưng pattern này dốc lên hơi quá)
- Khi pattern này vừa thấy trên M5 và M15 thì chọn cái nào (tức là phải đợi T1 bar close là trên M5 hay M15 -> tớ trả lời luôn, để an toàn thì phải đợi trên M15, nhưng như vậy thì đôi khi có nghĩa là giá đã chạy quá xa nên chẳng còn tí lợi lộc gì v.v)
- Trong các bài trước tớ có lưu ý về các điều kiện cần (setup), đủ (entry filter) và loại trừ (time/ news/ other pairs), nếu pattern có trên EUR nhưng không có trên GBP hoặc không rõ ràng trên CHF (hướng ngược lại) thì có trade không?
- V.v và v.v
Những chi tiết kiểu này (khi nào thì 1 setup thất bại) thuộc về cái gọi là kinh nghiệm riêng của bản thân, và nó phải có đối với BẤT KỲ phương pháp nào.
Tớ không thích kéo lê thê một chủ đề nên sẽ kết thúc topic này ở đây. Chúc các bác thành công, các bác có thể tự trade theo cách này và post hình lên để comment lẫn nhau, tớ rảnh sẽ tham gia góp ý. Đây là cách mà cộng đồng forex nước ngoài làm để cùng tiến bộ, hê hê
(Đã chọn lọc và sưu tầm từ 1 số chuyên gia ^o^ )
Mình post là để các bạn muốn chơi nên đọc qua để hiểu chứ đừng vì dài quá mà các bạn nản ko muốn đọc
-News: chơi theo tin, tham khảo www.forexfactory.com để biết về các loại news, lịch công bố, tác động của nó đối với biến động giá v.v. Chơi theo tin đại để có 2 cách: hiểu rõ về tác động của tin đó và vào lệnh cực nhanh ngay khi công bố news, hoặc đặt lệnh stop orders ở hai đầu (straddle).
-Sideways: cách chơi đại khái là khi thị trường biến động không rõ xu hướng (ít xảy ra với forex) thì đặt lệnh ngẫu nhiên ở một mức nào đó theo bất kể chiều nào (buy/ sell), đặt stop loss rất rộng thậm chí không có stop loss, và take profit ngay khi có profit nhỏ, (có nhiều người đặt stop loss 1000 điểm và take profit 50 điểm!). Cách này kiếm lời dựa vào tin tưởng rằng xác suất giá đụng vào take profit lớn hơn rất nhiều so với xác suất đụng stop loss do khoảng cách đến stop loss và đến take profit khác nhau như vậy (tỉ lệ reward:risk cực nhỏ).
-Daily volatility: quan sát forex sẽ thấy thông thường biến động một ngày không quá bao nhiêu điểm, ví dụ có thời kỳ không quá 200 điểm, hiện nay biến động một ngày có thể lên tới 400 điểm. Thông thường sau khi kết thúc phiên London (11h đêm ở VN) thì ít khi biến động tăng thêm, bởi vậy nếu tính từ giá open, giá hiện tại đang tạo ra một khoảng trên xxx điểm (vd 300 điểm) thì có thể tính chuyện trade theo chiều ngược lại.
-Daily breakout: nếu giá vượt qua mức high/ low của ngày hôm trước thì nhiều khả năng sẽ vượt qua ít nhất là xxx điểm (ví dụ ít nhất 30 points), vì thế đặt stop orders sẵn ở hai đầu, stop loss tương đối rộng. Chỉ sử dụng daily chart.
-Swaps: nếu có lệnh qua đêm thì sẽ được tính swap, đại khái nếu mua EURUSD nghĩa là mua EUR bán USD, thì sẽ được hưởng phần lãi tương ứng với giá trị EUR trừ đi phần lãi tương ứng với giá trị USD. Do các đồng tiền được định lãi suất (yield) khác nhau nên kết hợp thế nào đó để dù biến động ra sao chung cuộc cũng luôn được swap có lợi (sau khi đã trừ đi những thiệt hại do biến động giá).
-Averaging down: giống như các quỹ đầu tư lớn trên thị trường stocks, khi dự báo giá đến đáy thì sell, nếu xuống nữa thì sell tiếp, xuống nữa lại sell tiếp, cứ như vậy thành hình tháp, đến đáy thực sự lượng sell đã khá lớn, khi giá quay lên là pằng pằng pằng pằng cứ thế thu lời.
-V.v
-Technical: cách phổ biến nhất, dựa trên phân tích chart, sử dụng chỉ số (hay gọi là phân tích kỹ thuật). Cách này lại chia ra làm rất nhiều cách nhỏ hơn dựa vào khung thời gian (time frame) và chiến lược chơi, như momentum trading, swing trading, trend following, scalping v.v Những khái niệm này được chuyển từ stocks qua forex, tôi sẽ nói chi tiết sau.
Tuy nhiên việc áp dụng Technical vào forex có nhiều điểm khác so với stocks, và vì tôi chuyên chơi theo technical nên có vài chia sẽ:
-Thông thường nguyên tắc áp dụng technical analysis (PTKT) không khác biệt giữa chứng khoán, forex, vàng, hàng hoá (cà phê, dầu), chỉ số v.v nhưng đối với người chơi forex, thường tham lam chơi ở timeframe nhỏ (5 phút đến 4h, ít khi chơi daily chart), nên chịu biến động lớn hơn nhiều, khiến PTKT đòi hỏi phải điều chỉnh. Đây là rủi ro thứ nhất khi chuyển từ stocks sang forex.
- Cũng vì chơi ở timeframe nhỏ hơn nên hay bị nhà cái ăn gian. Hiện tượng này rất phổ biến, có nhiều chiêu nhưng chiêu chính là nhà cái không đưa thẳng lệnh vào hệ thống mà đứng giữa, lệnh nào có lợi cho họ thì họ găm lại. Nhà cái còn làm trễ thời gian khớp lệnh, cố tính không khớp lệnh, hoặc các đại gia lớn cố tình đẩy giá đi thêm một đoạn ngắn để săn stop loss v.v. Những hiện tượng này là đương nhiên có đối với thị trường dựa trên market makers như forex.
-Khi chơi stocks, ít nhiều nhà đầu tư có tham khảo thông tin cơ bản, chọn ra cổ phiếu tốt rồi mới PTKT nên rủi ro giảm hẳn. Chuyển qua forex, trader tưởng rằng mình hiểu PTKT do kinh nghiệm thành công từ stocks, nhưng thực ra không phải vậy, có khoảng cách lớn từ việc tìm hiểu PTKT trên lý thuyết đến ứng dụng thành công ở stocks, và có khoảng cách lớn hơn từ việc PTKT đối với stocks đến PTKT đối với forex, nhất là biến động của forex lớn như vậy. Nói ngắn gọn, để nhà đầu tư theo PTKT thành công đối với stocks thì nên kết hợp PTCB, còn để thành công với forex thì quản lý rủi ro (stop loss) là trên hết.
-Có một số công cụ PTKT phổ biến hơn trong forex so với trong stocks do số lượng người chơi sử dụng chúng quá nhiều (dẫn đến những công cụ đó càng trở nên hiệu quả). Ví dụ đối với hệ thống chỉ số thì Parabolic SAR, Stochastics, Fibonacci Retracement rất phổ biến ở forex. Đương nhiên công cụ căn bản như Moving Average và MACD thì thị trường nào cũng phổ biến.
-Do forex có leverage, đại khái nếu leverage là 100:1 thì bạn có thể đặt lệnh cho giá trị hàng hoá trị giá 100 ngàn USD nhưng chỉ phải kỹ quỹ (locked margin) 1 ngàn USD, nên nhiều người tham chơi. Từ đó để bảo vệ mình, nhà cái đặt ra quy định về margin call, có quyền huỷ tất cả các lệnh của khách hàng nếu mức lỗ vượt qua margin call. Khiến cho nhiều khi chỉ 5 điểm nữa thôi là giá quay đầu và nhà đầu tư sẽ có lời, nhưng tài khoản đã bị xoá trắng.
Vì thế các bạn hãy chơi demo cho đến khi có lời với tài khoản demo, sau đó chơi tiền thật số lượng nhỏ cho đến khi có lời với tiền thật, thì mới nên thực sự coi mình là forex trader và chơi lớn hơn để kiếm sống.
rong bài sau, tôi sẽ nói về các phương pháp đầu tư theo PTKT áp dụng cho forex. Tôi không thể đi sâu vào chi tiết, các bạn nên tự tìm hiểu lấy. Tôi mạo muội cho rằng những kiến thức PTKT có trên các diễn đàn của Việt Nam rất sơ sài và hoàn toàn chỉ có tính lý thuyết mà thiếu hẳn tính thực chiến, nên sẽ tập trung nói về những điểm mọi người cần lưu tâm.
Các phương pháp chơi forex bằng PTKT
Trước hết xin khẳng định chắc chắn một điều: biết PTKT hoàn toàn không có nghĩa là biết đầu tư bằng PTKT. Khoảng cách là rất, rất lớn.
Các bạn đã tìm hiểu PTKT thì thấy rồi đấy: đại khái mở cuốn sách kinh điển của John Murphy (Technical Analysis of the Financial Markets) sẽ thấy PTKT nói về: các loại chỉ số (indicators), các dạng đồ thị (chart patterns, candlestick patterns), các đường (line studies, vd trendline, support/ resistance). Khi chỉ số này thay đổi như thế này thì giá sẽ thế này Khi có dạng đồ thị này (Head & Shoulders, Double Tops vv.) thì giá sẽ thế này. Khi có candlesticks như thế này (doji, hanging man v.v) thì giá sẽ thế này v.v Tất cả những cái đó phải được kết hợp khéo léo với nhau, và phải được kết hợp khéo léo với các yếu tố khác của trading, như quản lý rủi ro, quản lý danh mục, tâm lý đầu tư v.v mới thành trading được.
Để hiểu rõ những điều trên đây, tôi sẽ phân tích sai lầm thường thấy: Khi RSI từ phía dưới ngưỡng 30 băng lên thì Buy / khi giá vượt lên trên Moving Average thì Buy/ khi MACD cắt MACD trigger line từ bên dưới lên trên thì Buy/ khi có positive divergence giữa giá và CMF thì Buy/ khi thế nọ thế kia cộng với thế nọ thế kia, cộng với thế nọ thế kia, cộng với thế nọ thế kia v.v thì Buy => sai, sai và hoàn toàn sai.
Các tác giả viết sách không sai, các nhà đầu tư chia sẻ kinh nghiệm của họ không nói dối. Đúng là khi RSI từ dưới ngưỡng 30 băng lên/ giá vượt lên trên Moving Average/ MACD cross/ positive divergence v.v, thì giá chắc chắn tăng. Chắc chắn. Nhưng sẽ tăng bao nhiêu (reward), và nếu như phân tích đó bị sai (không thể tránh khỏi) thì giá quay đầu đến mức nào sẽ được coi là phân tích bị sai (risk). Reward giúp xác định profit target, risk giúp xác định stop loss. Và cái làm cho bạn có lời chung cuộc không phải là dựa vào các dấu hiệu PTKT/ các chỉ số, mà là chiến lược bạn sử dụng reward:risk. Đây là kỹ thuật sống còn đối với forex, chưa biết kỹ thuật này mà chơi forex là nguy hiểm.
(như phần đầu tôi đề cập, có rất nhiều cách sử dụng reward:risk, người chơi sideways có thể đặt reward:risk là 50:1000 hay 1:20, người chơi swing/ pattern breakout đặt reward:risk là 1:1, người chơi trend following hay let profits run, cut losses short đặt reward:risk ít nhất là 3:1 v.v).
Khi đã hiểu về reward:risk rồi, thì tiếp theo là ứng dụng nó đối với một thị trường khốc liệt như forex. Tâm lý thông thường là nếu thấy có lời thì lo bị đảo chiều nên thoát sớm, nếu bị lỗ thì cay cú, hy vọng nên cứ giữ nguyên hoặc nới stop loss. Thói quen này phá huỷ phương án reward:risk đã chọn, khiến cho PTKT thì giỏi mà chơi mãi vẫn lỗ. Tâm trạng này không thể đọc sách mà luyện được, phải trải qua thực tế. Trong stocks, đồ thị theo ngày nên tâm lý đỡ căng thẳng. Khi nhìn vào forex thấy đồ thị biến động đến 1 phút, chịu không nổi!
Và cuối cùng: do forex được chơi ở nhiều timeframe khác nhau, và đa phần nhà đầu tư cá nhân đều chơi ở timeframe nhỏ (khác với stocks hầu hết đều dùng daily chart), nên người dùng PTKT rất hay mắc lỗi về timeframe: dấu hiệu RSI trên đồ thị 1H (1 giờ) cho thấy nên buy, vào lệnh buy xong rồi mới thấy đồ thị D1 (daily) cho thấy nên sell v.v cứ luẩn quẩn thế. Kỹ năng phối hợp time frame này rất tinh tế, và hầu hết ít được sách vở về PTKT đề cập.
Để các bạn hình dung ý nghĩa của những điều tôi nói trên đây, xin lấy ví dụ của bản thân: tôi là một con mọt sách về PTKT, đã tìm hiểu PTKT từ năm 2002, và không góc cạnh nào của PTKT mà tôi không mò tới (Point & Figure charting, Darvas box etc.), thậm chí còn trở nên thành thạo với Metastock Formula Language, tung hứng các kiểu với các chỉ số v.v. Nhưng khi chơi forex thì liên tục lỗ, lỗ, lỗ Moving Average, RSI, Stochastics, SAR, MACD xoay qua xoay lại các kiểu. Tôi có thói quen sau khi vào lệnh hay in đồ thị ra, để sau đó nếu lời thì treo vào cọc Wins, lỗ thì treo vào cọc Losses trên tường. Bây giờ nhiều lúc nhìn lại vẫn thấy muốn cười, hồi đó chart chuẩn của tôi gồm có một số templates, như GMMA (Guppy Multiple Moving Average) + MACD + Stochs (đặt tên là standard ý nói hay dùng), rồi Bollinger Bands + SAR + RSI (đặt tên là bands) v.v. Cọc lỗ cứ đầy lên, cọc lời chằng thấy đâu. Bây giờ tôi không còn in ra nữa, và chỉ dùng một đồ thị duy nhất: đồ thị giá. Công cụ duy nhất mà tôi sử dụng là trendline. Chỉ có trendline, không chỉ số. Không chỉ số! (Phương pháp của tôi dựa trên phân tích peaks & troughs và kinh nghiệm nhìn đồ thị, sẽ chia sẻ ở bài sau).
Cho nên các bạn hãy cứ dùng những kiến thức PTKT mình đã có, chơi demo thử xem. Nếu cứ lỗ mãi, thì những điều tôi chia sẽ trên đây chính là lý do, chứ đừng đổ cho PTKT không chính xác.
Các kỹ thuật
Có rất nhiều cách chia những phương pháp chơi forex theo PTKT, theo kinh nghiệm bản thân tôi tạm chia như sau:
- Trend following: tham gia vào một trend đã được xác lập. Sử dụng trendline/ Moving Average/ MACD/ BB/ Peaks & Troughs v.v để xác định trend và đánh giá độ mạnh của trend. Vào lệnh tại các điểm breakout (ví dụ vượt qua một đường MA/ vượt qua Resistance trong uptrend)/ các điểm rebound (khi đụng một đường MA/ trendline/ Support/ Fib v.v và quay lại)/ các điểm crossover (khi MACD cắt trigger line/ RSI từ oversold băng lên v.v). Kỹ thuật thông thường là sử dụng những dấu hiệu (breakout/ rebound/ crossover) ở timeframe nhỏ hơn để tham gia vào trend ở timeframe lớn hơn. Ví dụ nếu D1 trend thì entry theo 4H, nếu 4H trend thì entry theo 1H.
- Pattern breakout: trade những pattern cổ điển như channel breakout, Head & Shoulders, Double Top, Double Bottom, Wedge, Flags v.v.
- Support/ Resistance trade: xác định các điểm support/ resistance dựa trên peaks/ troughs, trendline, các mức Fib etc. và trade xung quanh những mức này.
Đại khái thế, cũng có khi chia cách chơi thành breakout/ rebound/ crossover, có khi chia thành momentum/ swing/ reversal/ scalp v.v khó có thể nhất quán được. Nhưng tôi thấy hiểu theo theo trend/ ngược trend hay support/ resistance là đơn giản và hiệu quả nhất.
Bài sau sẽ chia sẻ cách chơi của mình để các bạn tham khảo. Nếu có điều kiện tôi sẽ phân tích tín hiệu hàng ngày, các bạn có thể theo dõi và dùng tài khoản demo để chơi theo.
Khởi động Để trade thành công cần có những nguyên tắc sau (dựa trên nguyên tắc này mà chế biến thành trading plan của mỗi người).
1. Money management
-Xác định lỗ tối đa cho mỗi giao dịch, ví dụ vốn 5000$, lỗ tối đa 2% tức là 100$ mỗi lệnh.
-Với mỗi phương án phải xác định được failure target và profit target. Failure target là mức giá tại đó đủ để kết luận phân tích là sai, chỗ này đặt stop loss.
-Mua với số lượng lots sao cho nếu bị đụng stop loss thì chỉ bị lỗ đúng mức lỗ tối đa là 100$. Ví dụ nếu từ điểm entry đến stop loss là 20 pips tính cả spread, thì chỉ mua 0.5 standard lot (hoặc 5 mini lots), nghĩa là 5 lot x 20 pips x 1$ một pip đối với các pair XXXUSD đối với mini lot = 100$.
Ví dụ: vốn 5000$, lỗ tối đa 2% là 100$. Chiến lược chơi là moving average crossover trên 1H/15M, độ tin cậy là 70%, chỉ entry nếu profit target : failure target (reward:risk) lớn hơn 1.5, tạm tính là 1.5. Trong 1 tháng có 10 dấu hiệu. Như vậy có 7 lần có lời, 3 lần lỗ. 3 lần lỗ = 3 x max loss = 300$. 7 lần lời = 7 x 1.5 x max loss = 1050$. Chung cuộc có lời 1050 300 = 750$, nghĩa là 15% vốn đầu tư (750/5000 = 0.15) một tháng, đây là một mức lời tương đối tốt.
Khi đã thành thục thì tăng vốn đầu tư lên và tất cả giữ nguyên tỉ lệ, mức lời $ cũng theo thế mà tăng lên. Hoặc nếu không có tiền nhưng tự tin thì tăng max loss lên 4%, mức lời cũng tăng gấp đôi.
Đương nhiên trên đây là ý tưởng lý thuyết, nhưng nó là cái khung để bám vào, để đào sâu, để làm nền tảng tăng vốn mà không bị tâm lý ảnh hưởng. Nó là con đường trở thành pro.
2. Chuẩn bị nổ súng
Chỉ mở lệnh buy/sell khi đáp ứng đủ các yêu cầu sau đây:
-Điều kiện cần: xuất hiện setup (setup là phương pháp chơi mà mình đào sâu). Mỗi người chỉ nên chuyên tâm vào một loại setup, trên 1 timeframe chính. Thật thành thục rồi mới ứng dụng setup đó cho timeframe nhỏ hơn hoặc qua setup khác. Ví dụ setup là : moving average crossover, MACD crossover, RSI divergence v.v
Điều kiện đủ: từ setup phải có entry signal. Ví dụ đối với setup là RSI positive divergence, dấu hiệu buy chỉ có khi RSI từ phía dưới mức 30 băng lên ứng với bar close (nếu RSI băng lên nhưng không phải là bar close thì có thể sau đó candlestick có mức close làm RSI thụt trở lại nghĩa là nếu theo dõi từng phút một thì thấy có RSI băng lên, nhưng sau đó nhìn lại đồ thị thì lại không thấy nữa). Entry signal (hay có người dùng là entry filter) rất đa dạng, như bài trước tôi nói phương pháp trend following: khi có một trend mạnh thì đó mới là setup, còn entry signal chỉ có tại các điểm breakout/ rebound/ crossover v.v Cái này mỗi người dùng mỗi cách.
-Điều kiện loại trừ: tôi tạm chế ra cái gọi là điều kiện loại trừ này để phù hợp với thị trường forex (còn stocks thì cần và đủ trên đây là okay rồi). Điều kiện loại trừ gồm: 1) news (không trade khi sắp có news, chỉ trade sau khi có news ít nhất 15 phút), 2) other pairs (các pairs khác phải xác nhận lẫn nhau, một dấu hiệu đơn độc là nguy hiểm), và 3) time (một số giờ trong ngày không phù hợp vào lệnh dù có setup, ví dụ sau 23h đêm thì biến động rất ít, hoặc sau 10h tối thứ 6 v.v, tuỳ từng cách chơi).
Cơ bản là như vậy, thông thường người chơi hay bập luôn vào việc tìm hiểu setup (hay còn gọi là system) và tưởng rằng thế là đủ. Trong khi như các bạn thấy đấy, setup chỉ là một yếu tố trong tất cả những thứ tôi đã viết đến giờ.
Tôi thường nghe nói chơi forex rất dễ chết (95% thua), tôi cũng nói vậy và mình cũng thua nhiều lần. Bây giờ vẫn lúc thua lúc thắng nên không dám chủ quan. Nhưng tôi chắc chắn một điều: người ta thua phần nhiều vì phải tự mày mò chứ không phải vì bản chất của nghề nghiệp.
Và tôi cũng chắc chắn một điều khác: forex là thị trường lý tưởng cho đầu tư tài chính, là cơ hội kiếm tiền để sống, có thể là cơ may làm giàu cho một số người. Yếu tố thành công không phải ở việc đọc được những kinh nghiệm của người khác kiểu thế này, cũng không phải ở setup, chỉ số, phương pháp v.v Nó ở chính bạn. Đừng biến nó thành thứ để chảnh. Đừng thất vọng bỏ cuộc. Hãy kiên nhẫn, và từng giây từng phút hãy biết hơi thở của mình.
Người chơi forex có thể chia thành 4 loại: sinh viên, giảng viên, doanh nhân thành đạt và doanh nhân thua lỗ. Các bác thử xem mình thuộc loại nào?
Loại sinh viên mãi mãi dừng ở mức độ học hỏi - theo tớ việc chuẩn bị tâm lý là rất quan trọng, nên càng sớm càng tốt chấm dứt coi mình là newbie, tìm hiểu ít thôi mà phải chơi luôn, từ demo - vốn nhỏ - tăng dần Việc học hỏi không bao giờ dừng kể cả với cao thủ, nên việc coi mình là newbie rồi từ từ học hỏi sẽ khiến mình có tâm lý dễ dãi, không luyện được sức lì khi chơi.
Loại giảng viên là người có kiến thức, chút ít kinh nghiệm, biết truyền đạt, xác định sống bằng forex và thành công chút ít với forex. Nhưng kiến thức nhiều hơn bản lĩnh nên chấp nhận an phận với nghề giảng viên. Loại này cũng có ích cho dân chơi forex nhưng không thể giàu có bởi chơi forex được.
Loại thứ ba là doanh nhân thành đạt, những người chỉ sống và làm giàu bằng forex, có đầy đủ kiến thức, kinh nghiệm, tâm lý chiến đấu vừa nhạy cảm vừa ổn định. Đặc biệt là nhuần nhuyễn và biết nhiều phương pháp đến độ vô chiêu. Chỉ loại này mới gọi là cao thủ. Tôi chơi với một anh thuộc loại này (tiếc rằng anh này thích vui chơi ngao du hơn là forex, lại càng không thích diễn thuyết đúng tính cách của cao thủ).
Loại doanh nhân thất bại là loại xác định sống chết với forex, nhưng có lẽ không hợp với nghề này nên chơi mãi vẫn lỗ. Lý do thì rất nhiều, có thể là hổng kiến thức, thiếu kinh nghiệm, tâm lý không ổn định, xui xẻo -J. Loại này hoặc phải từ bỏ forex, hoặc phải có coach - tức là được kèm trực tiếp bởi một người vừa là cao thủ vừa kiêm thêm nghề hướng dẫn người khác (hướng dẫn riêng chứ không phải đi dạy ở các khoá đào tạo).
Tiếc thay, tớ chỉ là loại giảng viên chứ chả phải cao thủ cao thiếc gì.
Tán dóc cho dzui dzậy thôi... Giờ sẽ quay lại chủ đề chính.
Như đã nói với các bác, phương pháp chơi của tớ chỉ sử dụng chart, không dùng indicators. Các bác đọc sách phân tích kỹ thuật thì cũng biết những công cụ sau đây thuộc về chart trading:
- Trendline: trade khi giá đụng trendline rồi vọt ngược trở lại, hoặc khi giá vượt qua (break) trendline
- Chart pattern: trade theo các continuation/ reversal patterns truyền thống như double tops, head & shoulders v.v
- Candlestick pattern (chủ yếu là reversal pattern): trade các pattern truyền thống như morning star, bearish engulfing v.v
- Support/ resistance levels: trade dựa trên những mức s/ r nằm ngang, như s/r xác định theo peak/ trough/ fibonacci đây gọi là các mức s/r actual nghĩa là thực tế có các mức đó, để phân biệt với các mức s/r subjective ví dụ đường MA(20) hoặc Bollinger Bands cũng có thể dùng như s/r v.v
Đại khái thế, tuy nhiên để tăng độ tin cậy thì bao giờ cũng phải phối hợp nhiều yếu tố, ví dụ nếu trên D1 (daily chart) giá đụng đường up trendline rồi bật lên (trendline bounce), vùng bật lên này là một candlestick reversal pattern thì xu hướng uptrend tiếp tục là khá rõ.
Trade theo chart có lợi thế là loại bỏ được sự chủ quan khi dùng indicator ai dám chắc dùng đường MA20 hay MA30 là phù hợp? Dấu hiệu oversold đang có trên Stochastic nhưng lại không có trên RSI vậy có tin tưởng không?
Nói như vậy không phải là phủ nhận vai trò của indicators, mỗi người sẽ thấy hợp với một cách.
Một lý do nữa để tớ sử dụng chart trading là, thị trường stock có rất nhiều mã, phải dùng indicators mới dễ theo dõi (ví dụ dùng Metastock lọc ra trong số gần 300 mã CK Việt Nam những mà mới có dấu hiệu MA crossover), nhưng forex chỉ có mấy pair, vd tớ chỉ tập trung vào EURUSD, GBPUSD, USDJPY, tham khảo thêm AUD, CAD và CHF. Có chừng đó, nhìn mãi thành quen, có thêm indicator đâm ra vướng mắt.
Thôi, dông dài vậy đủ rồi. Sau khi đã thử qua rất nhiều phương pháp (đọc cái mớ lý thuyết trên đây các bác đủ tin điều đó), lỗ vẫn cứ hoàn lỗ nên tớ dần dần xác định cách chơi riêng của mình, chỉ dùng đúng 1 chiêu nhưng áp dụng linh hoạt trên nhiều timeframe khác nhau. Đó là continuation pattern, dưới đây sẽ trình bày để các bác xem thử.
Trước hết tớ sẽ quy định lại một số khái niệm:
- High là đầu bên trên của candlestick (upper shadow), low là đầu bên dưới. Đây là biến động cao nhất và thấp nhất của giá trong khoảng thời gian của candlestick (vd 1h).
- Peak/ trough: một peak gồm có ít nhất 5 bars, ở giữa là bar cao nhất (highest high), hai bên có 2 bars thấp hơn (lower lows). Tương tự một trough gồm có 1 lowest low, hai bên mỗi bên có 2 bars cao hơn với higher highs.
- Định nghĩa thì như vậy, nhưng vì có nhiều trường hợp ngoài 5 bars ra thì các bars khác (trước đó hoặc sau đó) sắp xếp lung tung, nên tiêu chuẩn quan trọng nhất là nhìn vào đồ thị phải thấy peak/ trough ngày, đồ thị phải rõ ràng sáng sủa.
- Một trend, ví dụ uptrend, là khi có một series các bars theo cùng một hướng (đi lên). Không nhất thiết tất cả phải có higher highs và higher lows, nhưng nhất thiết gần đây nhất phải là 1 trough, và cho đến bar hiện tại thì peak chưa hình thành/ chưa hoàn tất.
- Như vậy trend theo cách của tớ chỉ quan tâm đến quãng đường từ peak hoặc trough gần nhất đến hiện tại, khác với các phương pháp khác định nghĩa uptrend là khi chart có higher peaks & higher troughs, downtrend khi có lower peaks & lower troughs.
- Nói để các bác yên tâm, đây không phải là sáng kiến gì mới của tớ đâu. Ví dụ: nếu một người định nghĩa uptrend trên H1 là khi chart tạo thành higher peaks & higher trough (hoặc giá ở trên đường MA20, hoặc MACD đang tăng lên v.v), thì nhất thiết H4 phải là uptrend theo cách của tớ (nghĩa là gần nhất là trough, chưa có peak trên H4). Nếu vi phạm nguyên tắc xác định uptrend trên H4 của tớ thì uptrend trên H1 theo cách của người kia phải bị sai/ uptrend đã rất yếu và không nên trade theo chiều Buy.
- Xác định theo cách của tớ sẽ vô cùng hữu ích để tạo nên sự nhất quán về timeframe (nhiều người bị lỗ chỉ vì không biết phối hợp timeframe, ví dụ dấu hiệu buy trên H1 nhưng lại là xu hướng sell trên H4 v.v.)
Thống nhất về cách xác định trend như trên rồi, thì tìm hiểu về các continuation pattern như: triangle, channel, flag, thế nào là một continuation pattern hợp lệ (có trong sách).
Cách chơi:
- Trước hết xác định một timeframe đang có trend theo định nghĩa trên đây, ví dụ downtrend, nghĩa là gần đây nhất là một peak, hiện các bar đang đi xuống. Timeframe này gọi là major timeframe (tf).
- Không nhất thiết các bar phải có lower highs / lower lows, chỉ cần sau peak gần nhất thì trough vẫn chưa hình thành.
- Chuyển xuống timeframe nhỏ hơn 4 lần. Ví dụ nếu là downtrend trên D1 thì bây giờ xuống H4, nếu là H4 thì xuống H1, nếu là H1 thì xuống M15, nếu là M15 thì xuống M5. Tf này gọi là trade tf.
- Không quan tâm M1, M30.
- Trên trade tf, đợi đến khi có một continuation pattern. Theo kinh nghiệm của tớ, thị trường forex xuất hiện continuation pattern rất thường xuyên, đặc biệt nếu các bạn bám theo H1 như là major tf và M15/ M5 như là trade tf. Các continuation pattern phổ biến là triangle và channel (nếu đang H1 downtrend thì phải là M15 up channel).
- Các pattern trên trade timeframe nhất thiết phải Clear & Clean (nghe như quảng cáo sữa rửa mặt). Clear nghĩa là nhìn vào thấy liền mà không được cố hình dung cho nó thành continuation pattern. Clean nghĩa là nó không có vẻ giông giống. Ví dụ nếu là channel nhưng lại có một cái đỉnh nhô quá cao thì nên cẩn thận. Vụ clear & clean này các bác phải tự mình có kinh nghiệm, tớ viết chi tiết không xuể.
- Đợi cho có break xuống phía dưới (nghĩa là phá vỡ đáy của pattern trên trade tf, báo hiệu xu hướng của major tf tiếp tục đi xuống). Không chỉ có breakdown, mà breakdown bar (cái bar mà break xuống) phải close bên dưới của pattern, chứ nếu nó đâm xuống rồi thụt trở lại và close bên trên là không được. Cái breakdown bar có close ở bên dưới pattern này gọi là T1.
- Sau khi có breakdown bar & bar close (T1) thì vào lệnh Sell, đặt stop loss lại peak gần nhất của pattern trên trade tf, đặt take profit bằng 1 lần stop loss. Tỉ lệ 1:1 này có vẻ thấp nhưng bù lại tỉ lệ thành công cao (trên 60%) nên đảm bảo có lời chung cuộc.
- Một số trường hợp sau khi mở lệnh Sell thì bar tiếp theo (gọi là T2) lại vọt ngược trở lên, hoặc giật qua giật lại và cuối cùng lỗ. Rất khó đoán trước diễn biến, nên tớ có một điều chỉnh là đợi hết T2 hoặc đợi cho giá đã đi xuống phía dưới một quãng đường bằng nửa cao độ của pattern mới Sell. Khi đó điều chỉnh lại stop loss và take profit, cái này các bác cũng phải tự mình kinh nghiệm lấy.
- Các pattern xuất hiện vào buổi sáng thì ổn định, xuất hiện vào buổi chiều tuy rủi ro cao hơn nhưng bù lại có thể nới rộng take profit lên 1.5:1 hoặc 2:1
Phương pháp tuy đơn giản nhưng vì tần số xuất hiện nhiều nên đủ để chơi. Mặt khác vì nó rất nhất quán nên các bác dễ chuyên sâu, đến khi thành thục thì cứ oánh cho lớn vào là giàu, khỏi phải lo rình rập những dấu hiệu khác.
Tin tớ đi, hì , forex có một cái giống chiếu bạc ở chỗ chơi thử thì thắng, chơi thật thì thua. Bất kỳ cái setup nào, phương pháp nào mà các bác cho là mình đã hiểu 100%, thì có nghĩa là các bác mới hiểu 10% thôi. Tớ thỉnh thoảng vẫn bị lỗ vì thò chân sang các phương pháp khác (đó là căn bệnh kinh niên của người đọc nhiều và thử nhiều), tự răn mình mãi vẫn không chừa.
Cái này nghĩ thế nào tớ nới take profit, sau đó nó chả chạy xuống thêm bao nhiêu. Kinh nghiệm của tớ là cứ đặt stop loss: take profit là 1:1 rồi tắt máy đi chơi, khỏi nhọc công.
Phần bài viết của tớ như vậy tớ tạm cho là trọn vẹn, nghĩa là không phải nói tào lao cho vui, nói chút chút để khoe khoang cho người khác thèm, có lòng chia sẻ nhưng lười nhác không nói đủ, cũng không phải copy nội dung của người khác rồi quăng lên (chả khác gì spam cái diễn đàn này).
Các bác newbie nhớ để ý phần trade management (stop loss/ take profit/ lot size), phần này quan trọng lắm nhưng ít người chú trọng.
Yếu tố để chơi thành công theo tớ là: System (tức là tìm kiếm dấu hiệu entry, như cách của tớ là continuation pattern) + Trade management (lợi nhuận không đến từ một system chính xác, vì không có cái nào chính xác 100% cả) + Tâm lý thi đấu (không có cái này thì hai yêu cầu trước không thể thực hiện được).
Tuy nhiên phải nói luôn là không phải tớ đã chia sẻ hết tất cả, còn 1 mảng nữa các bác phải tự mình kinh nghiệm (phải lỗ). Cũng giống như trong mọi lĩnh vực, khi tớ đã chia sẻ phương pháp rồi, thì câu hỏi chốt hạ phải là:
Trong những trường hợp nào setup này thất bại?
Hì hì, chỉ vì bản thân tớ cũng chưa trả lời xong câu hỏi này nên mới khuyên các bác chỉ nên tập trung vào một thứ (thế nào cũng có người cảm thấy không thoả mãn, ví tớ nói dông dài chán rồi đưa ra một cái system quá đơn giản). Các bác cứ chơi và lỗ đi rồi sẽ thấm thía ý nghĩa của việc chuyên thật sâu vào 1 thứ, khi các bác hiểu rõ một thứ thì tự nhiên mấy cái system kia chỉ mới nhìn qua lập tức các bác phát hiện ra lỗ hổng, y chang luyện võ hay học ngoại ngữ vậy.
Tớ đưa ra một vài gợi ý cho câu hỏi này. Setup này không an toàn khi:
- Độ lớn của continuation pattern (trên trade timeframe, vd M5) là hơi lớn so với H1 trend
- Khi continuation pattern dù nhìn thì clear & clean, nhưng quá dốc (ví dụ H1 đi xuống nhưng pattern này dốc lên hơi quá)
- Khi pattern này vừa thấy trên M5 và M15 thì chọn cái nào (tức là phải đợi T1 bar close là trên M5 hay M15 -> tớ trả lời luôn, để an toàn thì phải đợi trên M15, nhưng như vậy thì đôi khi có nghĩa là giá đã chạy quá xa nên chẳng còn tí lợi lộc gì v.v)
- Trong các bài trước tớ có lưu ý về các điều kiện cần (setup), đủ (entry filter) và loại trừ (time/ news/ other pairs), nếu pattern có trên EUR nhưng không có trên GBP hoặc không rõ ràng trên CHF (hướng ngược lại) thì có trade không?
- V.v và v.v
Những chi tiết kiểu này (khi nào thì 1 setup thất bại) thuộc về cái gọi là kinh nghiệm riêng của bản thân, và nó phải có đối với BẤT KỲ phương pháp nào.
Tớ không thích kéo lê thê một chủ đề nên sẽ kết thúc topic này ở đây. Chúc các bác thành công, các bác có thể tự trade theo cách này và post hình lên để comment lẫn nhau, tớ rảnh sẽ tham gia góp ý. Đây là cách mà cộng đồng forex nước ngoài làm để cùng tiến bộ, hê hê
(Đã chọn lọc và sưu tầm từ 1 số chuyên gia ^o^ )
Mình post là để các bạn muốn chơi nên đọc qua để hiểu chứ đừng vì dài quá mà các bạn nản ko muốn đọc
