1. Bối cảnh và ý nghĩa của Nghị quyết 05/2025/NQ-CP
Ngày ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP đánh dấu bước ngoặt trong chính sách kinh tế số của Việt Nam. Lần đầu tiên, việc thành lập và vận hành các sàn giao dịch tài sản số được đưa vào khuôn khổ pháp lý chính thống.
- Ý nghĩa vĩ mô: tạo hành lang pháp lý để Việt Nam tham gia dòng chảy tài chính số toàn cầu.
- Tác động vi mô: thúc đẩy ngân hàng, công ty chứng khoán, fintech nội địa chính thức hóa các sản phẩm tài sản số vốn lâu nay tồn tại “xám” ngoài hệ thống.
2. Những “tay chơi” đầu tiên trên thị trường
1/ TCEX – Bước đi của Techcombank vào thị trường tài sản số
Chỉ sau 3 tháng hoạt động, Công ty Cổ phần Sàn giao dịch Tài sản mã hóa Techcom (TCEX) đã nâng vốn điều lệ từ 3 tỉ đồng lên 101 tỉ đồng. Thành lập tháng 5/2025, TCEX đặt trụ sở tại tòa nhà Techcombank, Tổng giám đốc là ông Nguyễn Xuân Minh – Chủ tịch TCBS.
Dù liên kết chặt với hệ sinh thái Techcombank (TCBS, TechcomCapital, 1Matrix…), TCEX là công ty độc lập. Hiện tại, công ty chỉ cung cấp bảng giá và thông tin tổng hợp từ sàn quốc tế, chưa trực tiếp cho phép giao dịch.
Lợi thế của TCEX:
Hậu thuẫn tài chính và uy tín từ Techcombank.
Chiến lược đón đầu, chờ khung pháp lý hoàn thiện.
Có thể trở thành sàn giao dịch nội địa an toàn, minh bạch.
Thách thức lớn:
Vốn điều lệ mới 101 tỉ đồng, còn xa mức 10.000 tỉ đồng theo Nghị quyết 05.
Rào cản pháp lý, quy định về an ninh mạng, AML, bảo vệ nhà đầu tư.
Cạnh tranh gay gắt từ các công ty tài chính (VIXEX, MB-Dunamu) và sàn quốc tế đã có thị phần.
Tóm lại: TCEX có lợi thế uy tín và nguồn lực, nhưng để trở thành một sàn giao dịch chính thức tại Việt Nam, công ty phải vượt qua nhiều rào cản pháp lý, vốn và công nghệ.
2/ Chứng khoán VIX góp 150 tỷ lập sàn tài sản mã hóa VIXEX
Ngày 27/8, Công ty cổ phần Sàn giao dịch Tài sản mã hóa VIX (VIXEX) được thành lập với vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng.
Cổ đông: FTG Việt Nam (64,5%), Chứng khoán VIX (15%, ~150 tỷ), Công ty 3C (20,5%).
Trụ sở: tầng 22, tòa nhà 52 Lê Đại Hành, Hà Nội.
Tổng giám đốc: ông Nguyễn Văn Hiếu.
Chứng khoán VIX (vốn điều lệ 14.585 tỷ đồng, top 5 ngành chứng khoán) đang lãi lớn nhờ tự doanh. FTG Việt Nam – công ty mẹ của VIXEX – liên quan đến hệ sinh thái Gelex.
Trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị thí điểm thị trường tài sản mã hóa, yêu cầu vốn tối thiểu cho một sàn giao dịch là 10.000 tỷ đồng, trong đó 35% phải do các định chế tài chính nắm giữ.
Tóm lại: VIXEX với vốn 1.000 tỷ mới chỉ là bước khởi đầu, còn cách xa điều kiện 10.000 tỷ để tham gia thí điểm, nhưng cho thấy sự chuẩn bị sớm của các “ông lớn” tài chính.
3/ CAEX – Sàn giao dịch tài sản mã hóa của VPBank
Ngày 19/9/2025, CTCP Sàn giao dịch Tài sản mã hóa Việt Nam Thịnh Vượng (CAEX) chính thức thành lập với vốn điều lệ 25 tỷ đồng, trụ sở tại số 5 Điện Biên Phủ, Hà Nội.
Cơ cấu cổ đông:
VPBankS góp 11% (~2,75 tỷ), cổ đông tổ chức then chốt.
LynkiD nắm 50%, giữ quyền chi phối.
Future Land sở hữu 39%.
CAEX được xem là cánh tay nối dài của VPBank trong kế hoạch tham gia thí điểm sàn tài sản số theo Nghị quyết 05/2025/NQ-CP. Với sự hậu thuẫn VPBankS, công ty có lợi thế về tài chính, quản trị, cùng đội ngũ chuyên gia blockchain – an ninh mạng.
Sự ra đời của CAEX đánh dấu bước chuyển quan trọng: từ mô hình hoạt động “chui” trước đây sang nền tảng hợp pháp, hướng tới xây dựng hệ sinh thái giao dịch nội địa gắn với hệ thống ngân hàng và thanh toán minh bạch.
4/ MB hợp tác Dunamu (Upbit) lập sàn giao dịch tiền mã hóa tại Việt Nam
Ngày 12/8/2025, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) ký MOU hợp tác với Dunamu – đơn vị vận hành Upbit, sàn tiền điện tử lớn nhất Hàn Quốc (top 3 toàn cầu), tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam – Hàn Quốc ở Seoul.
Hợp tác chiến lược: Dunamu sẽ hỗ trợ MB xây dựng sàn giao dịch tiền mã hóa đầu tiên tại Việt Nam, chuyển giao công nghệ, hạ tầng bảo mật, chuẩn tuân thủ quốc tế (FATF) và đào tạo nhân lực.
Vai trò MB: với 33 triệu khách hàng, thương hiệu trị giá gần 1,6 tỷ USD, MB là một trong Big 5 ngân hàng Việt Nam, đi đầu về chuyển đổi số.
Tiềm năng thị trường: Việt Nam có hơn 20 triệu người sở hữu tài sản số, giao dịch hàng năm trên 80 tỷ USD, top 5 toàn cầu về dòng vốn blockchain.
Đại diện MB và Dunamu đều nhấn mạnh mục tiêu không chỉ xây dựng sàn giao dịch, mà còn hạ tầng tài chính số hoàn chỉnh cho Việt Nam.
5/ DNEX – Sàn giao dịch tài sản mã hóa thứ 3 tại Việt Nam
Ngày 9/9/2025, CTCP Sàn giao dịch Tài sản số DNEX thành lập tại Tòa nhà MISA, Đà Nẵng, vốn điều lệ 2 tỷ đồng, TGĐ là ông Nguyễn Chí Công (1984).
Cổ đông sáng lập:
Fundgo (30%)
Trustpay (30%)
Công nghệ Quản lý Tài sản số (40%, tiền thân Onus Tech).
DNEX do HVA Group chủ trì, phối hợp các đối tác: Onus Finance UAB, APSC, Pacific Bridge Capital, SFVN, Vemanti Group. Dự án đặt mục tiêu huy động 10.000 tỷ đồng để phát triển thành trung tâm tài chính số tại Đà Nẵng.
Lộ trình:
Giai đoạn 1: hoàn thiện pháp lý, công nghệ.
Giai đoạn 2: vận hành thử trong sandbox.
Giai đoạn 3: khai thác thương mại 2025–2026.
DNEX là doanh nghiệp tài sản mã hóa thứ 3 thành lập năm nay, sau TCEX (Techcombank, vốn 101 tỷ) và VIXEX (VIX, vốn 1.000 tỷ).
6/ Công ty Chứng khoán HD (HDBS) – công ty liên kết của HDBank – dự kiến huy động hơn 7.300 tỷ đồng thông qua phát hành cổ phiếu mới (tỷ lệ 2:5, giá 20.000 đồng/cp), qua đó tăng vốn điều lệ từ 1.461 tỷ lên 5.115 tỷ đồng. Trong số vốn huy động, HDBS sẽ dùng 1.470 tỷ đồng để góp vào Công ty CP Sàn giao dịch Tài sản mã hóa HD, sau khi công ty này nâng vốn lên 10.000 tỷ đồng.
Động thái này nằm trong xu hướng nhiều CTCK lớn (SSI, TCBS, VPBankS…) tăng vốn để mở rộng hoạt động, đặc biệt là mảng tài sản mã hóa khi Việt Nam chuẩn bị thí điểm thị trường này trong 5 năm.
7/ SSI (thông qua SSIAM, SSI Digital Ventures, SSID) ký kết hợp tác chiến lược với Tether, U2U Network và Amazon Web Services (AWS) để phát triển hạ tầng tài chính số tại Việt Nam.
Liên minh tập trung vào 3 mảng chính:
Hạ tầng tài sản số (SSID, SSIAM, Tether).
Đầu tư công nghệ blockchain (SSI Digital Ventures, U2U).
Mô hình hạ tầng lai cloud – phi tập trung (SSID, U2U, AWS).
Sự kiện diễn ra ngay sau khi Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, lần đầu tiên công nhận tài sản mã hóa tại Việt Nam. Đây là bước ngoặt quan trọng, mở đường cho ứng dụng blockchain và phát triển các nền tảng tài chính số minh bạch, thực tiễn.
3. Cơ hội: Lợi thế từ thị trường nội địa
Việt Nam nằm trong nhóm 10 quốc gia có tỷ lệ người dùng tiền mã hóa cao nhất thế giới (theo Chainalysis). Điều này cho thấy:
- Thanh khoản tiềm năng: Lượng người tham gia đông đảo, nhu cầu giao dịch cao.
- Chuyển dịch vốn hợp pháp: Sàn nội địa giúp giữ dòng vốn trong nước, hạn chế chảy sang các nền tảng nước ngoài.
- Chính sách hỗ trợ: Khi Chính phủ đã mở đường, các doanh nghiệp có cơ hội khai thác thị trường theo hướng minh bạch và bền vững.
4. Thách thức: Không chỉ là “cuộc đua mở sàn”
Tuy vậy, con đường không dễ dàng. Các chuyên gia kinh tế – tài chính chỉ ra ba nhóm thách thức chính:
- Khung pháp lý chi tiết:
- Cần quy định rõ loại tài sản nào được phép niêm yết, quy tắc lưu ký, chuẩn kiểm toán và nghĩa vụ thuế.
- Nếu chậm hoàn thiện, rủi ro pháp lý sẽ tạo ra “điểm nghẽn” cho cả thị trường.
- Niềm tin nhà đầu tư:
- Sau nhiều vụ lừa đảo và đa cấp trá hình, tâm lý e dè vẫn tồn tại.
- Sàn nội địa muốn thành công phải ưu tiên minh bạch, bảo mật và cơ chế bảo vệ nhà đầu tư.
- Cạnh tranh quốc tế khốc liệt:
- Các sàn lớn như Binance, Coinbase, OKX đã có hệ sinh thái và thanh khoản vượt trội.
- Sàn Việt Nam phải tìm được “lợi thế nội địa”, như tích hợp hệ thống ngân hàng, liên kết dịch vụ tài chính truyền thống, hoặc ưu đãi về phí/thuế.
5. Triển vọng và chiến lược phát triển
Để thị trường đi đúng hướng, ba chiến lược trọng tâm được gợi ý:
- Chiến lược của Nhà nước:
- Ban hành khung pháp lý chi tiết, song hành giám sát rủi ro.
- Khuyến khích đổi mới nhưng đặt an toàn hệ thống tài chính lên hàng đầu.
- Chiến lược của doanh nghiệp:
- Đầu tư mạnh vào hạ tầng bảo mật, công nghệ lưu ký và tuân thủ pháp lý.
- Khác biệt hóa sản phẩm, ví dụ: token hóa chứng khoán, giao dịch carbon credit, hay tài sản số hóa bất động sản.
- Chiến lược về nhân lực và hệ sinh thái:
- Đào tạo đội ngũ chuyên gia blockchain – tài chính.
- Kết nối với các viện nghiên cứu, trường đại học và quỹ đầu tư để hình thành hệ sinh thái bền vững.
6. Kết luận
Nghị quyết 05/2025/NQ-CP không chỉ mở ra một “cuộc đua mở sàn” mà còn là cuộc thử nghiệm lớn về khả năng hội nhập tài chính số của Việt Nam. Thành công hay thất bại phụ thuộc vào:
- Tốc độ hoàn thiện pháp lý,
- Năng lực triển khai công nghệ,
- Và quan trọng nhất: niềm tin của nhà đầu tư.
